28 maart 2024

Cassini heeft stofstormen waargenomen op Saturnus’ maan Titan

Credit: IPGP/Labex UnivEarthS/University Paris Diderot – C. Epitalon & S. Rodriguez

De Cassini ruimteverkenner mag dan op 15 september 2017 vergaan zijn door een duik in de dichte atmosfeer van Saturnus, toch zijn er nog altijd wetenschappelijke ontdekkingen die met z’n waarnemingen gedaan worden. Zo blijkt vandaag uit een in het tijdschrift Nature Geoscience verschenen artikel dat Cassini op Saturnus’ grootste maan Titan stofstormen heeft waargenomen. Daarmee is Titan het derde hemellichaam in het zonnestelsel waar stofstormen zijn waargenomen, na de aarde en Mars. Het was al bekend dat Titan een dynamische omgeving is, met een dichte atmosfeer met daarin een actieve kringloop van methaan/koolwaterstoffen. En nu blijkt ‘ie dus ook een actieve kringloop van stof te hebben, die vooral voorkomt aan de evenaar van Titan. Net als de aarde kent Titan seizoenen en die wisselen elkaar af onder invloed van de stand van de zon. Als de zon hoog aan de hemel staat in de buurt van de evenaar is de methaan-cyclus op z’n sterkst, als methaan verdampt en er wolken ontstaan, die vervolgens weer uitregenen en er methaan-meren ontstaan. In 2009 zag men al wolken op Titan, waargenomen met de infrarood-camera’s aan boord van Cassini, en toen dacht men met methaanwolken te maken te hebben. Maar nader onderzoek heeft laten zien dat het stofwolken waren en geen methaanwolken.

Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/University Paris Diderot/IPGP/S. Rodriguez et al. 2018

De wolken kwamen in de buurt voor van de duingebieden in de buurt van de evenaar van Titan, dus het lijkt voor de hand liggen dat die duinen de bron zijn van het stof in de wolken. Héél erg verrassend is het voorkomen van stofwolken in de atmosfeer van Titan overigens niet. Toen de Huygens lander in januari 2005 een zachte landing op Titan maakte ontstonden er al stofwolken door de ‘inslag’. Huygens wist toen één keer de windsnelheid te meten en die bedroeg op dat moment minder dan 1 m/s.

Verschillende stofstormen waargenomen in 2009 en 2010. Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/University Paris Diderot/IPGP/S. Rodriguez et al. 2018

De onderzoekers denken dat er wel een verband bestaat tussen de methaanstormen en stofstormen. De windstoten die door de methaanstormen zouden ontstaan zouden de stofwolken doen ontstaan, een verschijnsel dat lijkt op iets dat op aarde ‘haboob’ wordt genoemd, als grote stofwolken voorafgaan aan stormen in droge, aride gebieden. Bron: ESA.

Share

Speak Your Mind

*