29 maart 2024

Verdeling donkere materie in kaart gebracht met Subaru’s Hyper Suprime-Cam

(Credit: HSC Project/UTokyo)

Sterrenkundigen hebben na één jaar van waarnemingen met de Hyper Suprime-Cam (HSC), verbonden aan de Japanse Subaru telescoop op Hawaï, een driedimensionale kaart kunnen maken waarop de verdeling van gewone en donkere materie te zien is. Met de HSC zijn maar liefst tien miljoen sterrenstelsels bekeken. Daarmee is donkere materie zelf niet te zien, maar wat wel zichtbaar is dat zijn de gravitationele effecten die de donkere materie op de gewone materie heeft, effecten die bekend staan als de ‘zwakke gravitatielenzen’. Door de waarnemingen heeft men een goed beeld kunnen krijgen van de mate van ‘fluctuaties’ of ‘brokkeligheid’ (Engels: lumpiness) van de donkere materie in de loop van de vele miljarden jaren van het heelal. Die brokkeligheid is met een zekerheid van 3,6% nader bepaald en het sluit aan bij andere survey’s die dit ook onderzocht hebben, zoals de Dark Energy Survey (DES).

Het verschil van HSC, DES en KIDS met de Planck resultaten kan hier worden verklaard doordat Planck naar een veel eerdere periode in het heelal keek, de periode toen de kosmische microgolf-achtergrondstraling ontstond, 380.000 jaar na de oerknal. Credit: HSC Project/UTokyo.

Er wordt wel een klein verschil geconstateerd met de resultaten van de Europese Planck missie, maar dat verschil zou verklaard kunnen worden door mogelijke statistische ruis. Mocht dat verschil géén ruis zijn, dan is er echt iets aan de hand, want dan duiden de HSC-waarnemingen op een kleinere brokkeligheid dan de Planck-waarnemingen (zie de afbeelding hieronder).

Credit: UTokyo, Image provided by Kavli IPMU Project Assistant Professor Takahiro Nishimichi.

De waarnemingen met de HSC vertellen de sterrenkundigen ook iets over de donkere energie, die er voor zorgt dat het heelal versnelt uitdijt. De waarnemingen bevestigen het ΛCDM model, het heelalmodel dat uitgaat van het bestaan van donkere energie (á la Einstein’s Kosmologische Constante Λ en Cold Dark Matter (CDM), koude, langzaam bewegende donkere materie). Hier is het vakartikel met de resultaten van het eerste jaar van de waarnemingen metr de HSC, te verschijnen in de Publications of the Astronomical Society of Japan. Bron: Subaru.

Share

Speak Your Mind

*