20 april 2024

Door Chandra waargenomen galactisch kop-staartsysteem wijst op enorme botsing

Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ. of Geneva, D. Eckert. Optical: SDSS provided by CDS through Aladin.

Met de röntgensatelliet Chandra van de NASA hebben sterrenkundigen in de buurt van Abell 2142, een grote cluster van sterrenstelsels in het sterrenbeeld Noorderkroon op 1,2 miljard lichtjaar van de aarde, een groep sterrenstelselsels waargenomen die een soort van galactisch kop-staartsysteem vormen. De kop van dat systeem bestaat uit enkele sterrenstelsels, die afstevenen op het centrum van Abell 2142. Die kopgroep met in z’n zielzog een lange staart van heet gas en andere sterrenstelsels, zendt röntgenstraling uit en dat is door Chandra waargenomen. Hierboven zie je een ongelabelde versie van de door Chandra gemaakte foto, waarin ook optische warneemingen gedaan met de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) zijn verwerkt – hieronder een gelabelde versie van de foto.

Het kop-staartsysteem is meer dan een miljoen lichtjaar lang en de waarnemingen laten zien dat het met grote snelheid op het centrum van Abell 2142 afvliegt, op de foto’s rechtsonder te zien. Detailfoto’s van de kop (zie de afbeelding hieronder) laten zien dat zich daar vijf sterrenstelsels bevinden, G1 t/m G5. Van dit vijftal lijkt G2 een achtergrondstelsel te zijn, dat niet echt bij deze groep hoort. Van de vier andere stelsels blijkt dat G3 en G4 in hun centrum superzware zwarte gaten hebben, die snel aan het groeien zijn en wiens röntgenstraling in de foto overlapt. De staart van het systeem laat een verschil zien tussen de boven – en onderkant, waarbij de ‘onderkant’ wijder verspreid lijkt te zijn, iets wat wellicht komt door een uitbarsting van een superzwaar zwart gat in één van de sterrenstelsels in het systeem óf door een botsing van sterrenstelsels.

Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ. of Geneva, D. Eckert. Optical: SDSS provided by CDS through Aladin.

Hier het vakartikel over de waarnemingen, gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. Hieronder een video over de waarnemingen met Chandra aan Abell 2142.

Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*