Site pictogram Astroblogs

Pas ontdekte ijsdwerg met extreme baan ondersteunt het bestaan van Planeet Negen

Ontdekkingsfoto in 2015 van 2015 TG387, gemaakt met de Subaru telescoop. Tussen de twee foto’s zit drie uur tijdsverschil, een periode waarin de ijsdwerg iets verschoof aan de hemel. Credit: Scott Sheppard.

Het drietal sterrenkundigen Scott Sheppard, Chad Trujillo en David Tholen, heeft in de buitenregionen van het zonnestelsel een ijsdwerg ontdekt, met een zeer langgerekte baan om de zon, die het bestaan van de grote superaarde ‘Planeet Negen’ lijkt te ondersteunen. De ijsdwerg heet 2015 TG387 en hij werd al in oktober voor het eerst waargenomen, toen met de Japanse Subaru 8m telescoop op de top van de Mauna Kea op Hawaï. Omdat ‘ie zo ver weg staat – toen 80 astronomische eenheden, 80 AE (1 AE=de afstand aarde-zon, 149 miljoen km) – beweegt 2015 TG387 maar heel langzaam aan de hemel en duurde het enkele jaren voordat de onderzoekers de baan van het hemelobject konden bepalen. Die blijkt zeer langwerpig te zijn, waarbij het perihelium, het punt in zijn baan die het dichtst bij de zon ligt, op 65 AE ligt. Ter vergelijking: de dwergplaneet Pluto bevindt zich momenteel op 34 AE van de zon, dus 2,5 keer minder ver dan 2015 TG387 zich nu van de zon bevindt.

Impressie van de baan van 2015 TG387 en andere objecten in het zonnestelsel. Credit: Credit: Roberto Molar Candanosa and Scott Sheppard, courtesy of Carnegie Institution for Science.

Het aphelium van 2015 TG387, het punt het verst van de zon, ligt op maar liefst 2300 AE. Sheppard, Trujillo en Tholen schatten dat 2015 TG387 er 40.000 jaar over doet om één keer om de zon te draaien. Gedurende 99% van die lange periode staat ‘ie te ver weg om vanaf de aarde te zien, maar het is dankzij z’n relatieve nabijheid dichtbij z’n perihelium dat 2015 TG387 kon worden ontdekt (helemaal bovenaan zie je de foto’s uit 2015 waarop 2015 TG387 ontdekt werd).

Afstanden van de perihelia van objecten in het zonnestelsel. Credit: Credit: Roberto Molar Candanosa and Scott Sheppard, courtesy of Carnegie Institution for Science.

De plek aan de hemel waar de 300 km grote 2015 TG387, die inmiddels is voorzien van de bijnaam Goblin, z’n perihelium meemaakt ligt vlakbij de plek waar ook anderen grote ijsdwergen, zoals 2012 VP113 en Sedna hun perihelium hebben. Da’s volgens de sterrenkundigen geen toeval. Zij denken al enkele jaren (voor het eerst in 2016 voorgesteld door Konstantin Batygin and Michael Brown) dat uit die banen van de ijsdwergen het bestaan kan worden afgeleid van een grote planeet in de buitenste regionen van het zonnestelsel, die enkele keren zo groot als de aarde is, Planeet Negen of Planet X genaamd (die laatste naam stamt nog uit de tijd dat we nog negen planeten hadden, met Pluto als laatste, negende planeet).

Een impressie van Planeet Negen. Credit: Credit: Roberto Molar Candanosa and Scott Sheppard, courtesy of Carnegie Institution for Science.

2015 TG387, 2012 VP113 en Sedna worden ook wel beschouwd als binnenste ‘Oortwolk objecten’ – gelegen buíten de Kuipergordel – en het is dankzij de gravitationele werking van Planeet Negen, die als een soort van planetaire ‘herder’ optreedt, dat ze nooit binnen de baan van Neptunus komen en daarmee uit de gravitationele greep van de grote gasreuzen Jupiter en Saturnus kunnen blijven. Bron: Carnegie.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten