Waarnemingen aan iPTF 14gqr. Credit: SDSS/Caltech/Keck
Een team sterrenkundigen van Caltech onder leiding van Kishalay De heeft in het kader van het Global Relay of Observatories Watching Transients Happen (GROWTH) project een supernova waargenomen in een ver verwijderd sterrenstelsel (920 miljoen lichtjaar van ons vandaan), die opvallend zwak was en ook snel uitdoofde. Het ging om een zware ster die aan het einde van z’n actieve leven van kernfusie was gekomen en die z’n buitenlagen wegblies. Normaal zijn dit soort zware sterren, die minstens acht zonsmassa op de weegschaal tellen, goed voor een type II supernovae, met een kenmerkende lichtcurve. Maar iPTF 14gqr alias SN 2014ft, zoals de supernova heet, vertoonde een afwijkende lichtcurve – hij was zoals gezegd qua lichtsterkte zwakker en hij duurde minder lang. De en z’n team denken dat iPTF 14gqr dat afwijkende gedrag vertoonde omdat ‘ie een verborgen compagnon heeft, dat een witte dwerg, neutronenster of zwart gat is. Zware sterren blazen normaal gesproken bij type II supernova enkele zonsmassa weg, z’n buitenlagen met lichte elementen, terwijl de kern dan implodeert tot neutronenster of zwart gat. Bij iPTF 14gqr was dat maar 1/5e zonsmassa. De reden: die verborgen compagnon heeft als een dief in de nacht veel massa van de ster die iPTF 14gqr veroorzaakte afgesnoept. Men noemt de zwakke supernova daarom een ‘ultra-stripped envelope supernova’. Als de kern van de supernova tot een neutronenster implodeerde en de verborgen compagnon ook een neutronenster is, dan zou dit na GW170817 voor de tweede keer kunnen zijn dat sterrenkundigen een ‘compact neutron star binary’ waarnemen. Bij die eerste kon men met de LIGO en VIRGO detector waarnemen dat de twee neutronensterren om elkaar heen spiraliseerden en toen botsten en samensmolten, leidend tot een uitbarsting van zwaartekrachtgolven en allerlei soorten elektromagnetische straling. Een artikel over deze bijzondere supernova verschijnt vandaag in Science. Bron: Caltech.
