28 maart 2024

Dubbelster ontdekt in planetaire nevel M3-1 die kan exploderen als nova

De planetaire nevel M3-1. Credit: David Jones / Daniel López – IAC

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt dat de centrale ster van de planetaire nevel M3-1 geen enkele witte dwerg is, zoals meestal het geval bij planetaire nevels, maar dat het een dubbelster is. Het gaat om een witte dwerg en vermoedelijk een hoofdreeksster (op het Hertzsprung-Russeldiagram) met een lage massa, die in nog geen drie uur om elkaar heen draaien. Binnen een paar duizend jaar zullen ze elkaar zo dicht genaderd zijn dat ze zullen samensmelten en dan als nova aan te hemel te zien zijn, waarbij een thermonucleaire explosie er voor zorgt dat de lichtkracht wel een miljoen keer zo sterk kan worden.

De planetaire nevel M3-1 ligt in het sterrenbeeld Grote Hond (Canis Major), op 14.000 lichtjaar afstand van de aarde. De twee sterren staan te dicht op elkaar om vanaf de aarde gescheiden te zien, maar uit waarnemingen verricht met telescopen van de European Southern Observatories (ESO) aan de periodiek veranderlijke lichtsterkte van de witte dwerg kan men afleiden dat er nog een begeleider moet zijn, die af en toe voor langs schuift en diens licht dimt. De twee sterren staan zo dicht op elkaar dat ze elkaar bijna raken. Ze zullen dan zogeheten Roche Lobe’s vormen, zoals te zien is op de illustratie hieronder.

Credit: Institute for Nuclear Theory / Univ. Washington

In dit artikel, verschenen in de Montly Notices of the Royal Astronomical Society, hebben Jones et al hun bevindingen beschreven over de centrale ster(-ren) van M3-1. Hieronder nog een video over de baan van de twee sterren en de invloed daarvan op de lichtsterkte.

Bron: RAS.

Share

Speak Your Mind

*