De temperatuursverschillen in de kosmische microgolf-achtergrondstraling, waargenomen door COBE, MAP en Planck. Credit: COBE/WMAP/Planck Collaborations.
In 1964 ontdekten Arno Penzias en Robert Woodrow Wilson met een radioantenne in Holmdel (VS) onbedoeld de kosmische microgolf-achtergrondstraling, het restant van de hete oerknal. Die straling bestaat uit fotonen en sinds het moment van het zogeheten oppervlak van de laatste verstrooiing – dat 380.000 jaar na de oerknal plaatsvond, de oerknal zelf vond 13,8 miljard jaar geleden plaats – vliegen ze ongehinderd door het universum. Door de uitdijing van het heelal zijn de fotonen flink afgekoeld. Ten tijde van dat oppervlak van de laatste verstrooiing was hun temperatuur 3000 K, nu is ’t 1100 keer afgekoeld tot 2,72548±0.00057 K, ietsje boven het absolute nulpunt dus. Interessante vraag voor diverse trivia in de kroeg en thuis: wat is de dichtheid van de straling momenteel, hoeveel fotonen van die oerknal zijn er nog gemiddeld? Dat antwoord blijkt na enig zoeken exact bekend te zijn: 411 fotonen per cm³, oftewel een energiedichtheid van 0,25 eV/cm³, da’s 4,005×10^-14 J/m³.
Credit: Universe Today.
Toen er nog zoiets als analoge televisie bestond, hetgeen in dit digitale tijdperk helemaal passé is, zag je op momenten dat er geen uitzendingen waren ruis op de televisie. In die ruis waren ook fotonen van de oerknal te zien, pakweg 1% van die ruis werd gevormd door de fotonen van de CMB, zoals de Engelse afkorting van de kosmische straling heet. Toen kon je dus nog op TV kijken naar iets van vlak naar de oerknal. Nu kan dat niet meer. Mmmmm, vooruitgang heeft ook zo z’n nadelen. Bron: Wikipedia + Starts with a Bang + Universe Today.
