De afbeelding toont een kaartje van de ochtendhemel, kijkend naar het noordwesten, op 23 december om 8:30 uur. Credit: Hemel.waarnemen.com.
In december en de eerste helft van januari is komeet 46P/Wirtanen als een wazig vlekje aan onze sterrenhemel te zien. Op dit moment staat hij in het sterrenbeeld Stier. De ‘staartster’ is aanvankelijk vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. De komeet komt echter steeds hoger aan de hemel, en vanaf de tweede helft van december is hij vrijwel de gehele nacht te zien. Met een eenvoudige verrekijker, en onder gunstige omstandigheden ook met het blote oog, is ‘Wirtanen’ waar te nemen als een wazig vlekje aan de hemel.
Een komeet is een ‘vuile sneeuwbal’ van slechts enkele kilometers groot, die door het zonnestelsel beweegt en doorgaans onzichtbaar is. Wanneer de komeetkern in de buurt van de zon komt, verdampt zijn oppervlak, wat een wazige wolk (de coma) rond de kern veroorzaakt, die wel te zien is. Ook kan zich een karakteristieke komeetstaart vormen, die
altijd ongeveer van de zon af wijst. Van Wirtanen is momenteel alleen een wazig, groenachtig bolletje met een zeer korte staart zichtbaar. De komeet komt eens in de 5,4 jaar in de buurt van de zon, maar is dan meestal alleen waar te nemen met een telescoop.
De afbeelding is voor de avondhemel, kijkend naar het (noord)oosten, op 10 december om 17 uur. De positie van de sterren ten opzichte van de horizon (de groene balk onderin) geldt voor de aangegeven datum en tijdstip. De (gele) lijn toont het pad van de komeet tussen de sterren, tussen december en februari. In beide kaartjes beweegt de komeet van rechts naar links. De positie van de komeet is voor iedere dag aangegeven met een geel stipje. De komeetbeeldjes zijn schematisch en geven een indruk van de richting van de staart. De gele getallen geven om de vijf dagen de dag van de maand waarvoor de positie geldt; de rode 1/1 en 1/2 duiden 1 januari en 1 februari aan. De figuurtjes zijn de sterrenbeelden, met hun naam. Credit: Hemel.waarnemen.com.
De komeet bereikt zijn kortste afstand tot de zon op 12 december. Hij staat dan iets verder van de zon dan de aarde. Rond 17 december staat 46P/Wirtanen het dichtst bij de aarde, op nog geen 12 miljoen km, circa 8% van de afstand tot de zon. Rond dat moment wordt de komeet echter lastiger zichtbaar, door storend licht van de volle maan. Hierdoor is de komeet volgens Marc Van der Sluys van hemel.waarnemen.com vooral goed te zien tussen 8 en 17 december. Na de volle maan, tussen 27 december en de eerste week van januari volgt een tweede, zij het iets minder gunstige, waarneemperiode.
Op 16 en 17 december staat Wirtanen in de buurt van de Plejaden, ook wel het Zevengesternte genoemd. Dit met het blote oog zichtbare piepkleine groepje van 6-8 sterren in het sterrenbeeld Stier kan worden gebruikt om de komeet te vinden. Met Kerst staat de komeet vlak bij de heldere ster Capella, in het sterrenbeeld Voerman. De bijgaande hemelkaarten kunnen worden gebruikt om de komeet ook op andere momenten te vinden tussen de sterren. Volgens Van der Sluys kan de komeet iets beter worden gedetecteerd door met het blote oog net naast het wazige wolkje te kijken. Een simpele verrekijker verhoogt de zichtbaarheid van de komeet en maakt hem makkelijker vindbaar.
Overigens was komeet 46P/Wirtanen het oorspronkelijke doel van ESA’s Rosetta-missie maar doordat de lancering werd uitgesteld moest er een nieuwe komeet worden gekozen, en dat werd 67P/Churyumov-Gerasimenko. Bron: Hemel.waarnemen.com.
