20 april 2024

Rotatiesnelheid Saturnus door Cassini nauwkeurig bepaald dankzij z’n ringen

Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute.

Wetenschappers zijn er dankzij waarnemingen gedaan met de Cassini ruimteverkenner in geslaagd om heel nauwkeurig de rotatiesnelheid van Saturnus te bepalen. Dat was altijd lastig omdat Saturnus als gasplaneet geen vast oppervlak heeft met opvallende landschapskenmerken die gebruikt kunnen worden om de rotatie te meten. Ook heeft ‘ie een ‘afwijkend’ magnetisch veld [1]Bij de aarde en Jupiter is de as van het magnetisch veld afwijkend van de rotatieas. De magnetische as draait rondjes door de draaiing van de rotatieas en dankzij radiometingen van het magnetisch … Lees verder, dat verhinderd dat z’n binnenste rotatietijd kan worden bepaald. Maar dankzij Cassini is de rotatiesnelheid nauwkeurig bepaald en wel op 10 uur, 33 minuten en 38 seconden. En dat dankzij… de ringen van Saturnus.

Impressie van Cassini die tussen Saturnus en z’n ringen vliegt. Credit: NASA/JPL-Caltech

In die ringen zijn namelijk met Cassini golfpatronen gedetecteerd, die verbonden blijken te zijn met trillingen in het binnenste van Saturnus. Die trillingen zijn van invloed op het zwaartekrachtsveld van Saturnus en dat is op zijn beurt weer van invloed op de ringen. Net als seismometers reageren op trillingen van aardbevingen in de aarde, zo registreren de ringen de trillingen in Saturnus’ binnenste – ‘ring seismology’ heet het in dit vakartikel. En dankzij Cassini’s waarnemingen aan die golfpatronen was sterrenkundestudent Christopher Mankovich (UC Santa Cruz, VS) in staat de rotatiesnelheid van Saturnus te bepalen. Die 10 uur, 33 minuten en 38 seconden is korter dan de eerdere bepaling van de rotatiesnelheid (10:39:23), die dateert uit 1981 op grond van metingen aan het magnetisch veld, gedaan door de Voyager. Bron: NASA/JPL.

Voetnoten

Voetnoten
1 Bij de aarde en Jupiter is de as van het magnetisch veld afwijkend van de rotatieas. De magnetische as draait rondjes door de draaiing van de rotatieas en dankzij radiometingen van het magnetisch veld kan men op die manier van Jupiter nauwkeurig z’n rotatie bepalen. Probleem bij Saturnus is dat diens magnetische as vrijwel samenvalt met z’n rotatieas.
Share

Speak Your Mind

*