29 maart 2024

Jawel, ook komeet 67P/ Churyumov-Gerasimenko merkt iets van spanning

ESA/Rosetta/NavCam – CC BY-SA IGO 3.0

Je zou ’t niet zeggen, maar onderzoek met de Europese Rosetta ruimteverkenner heeft laten zien dat komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko spanning merkt. Om precies te zijn: ‘afschuifspanning’ (Engels shear stress), zeg maar een soort van geologische stress. Net als Kuipergordelobject Ultima Thule (KBO 2014/MU69), waar de New Horizons ruimteverkenner op Nieuwjaarsdag voorbij vloog, bestaat 67P – zoals we ‘m kortweg noemen – uit twee delen, die vermoedelijk in het vroege zonnestelsel tegen elkaar moeten zijn gebotst en samengekomen. 67P lijkt op een badeend met een kop en een lichaam (zie de foto bovenaan, gemaakt met de NavCam van Rosetta én de vergelijkingsfoto met Ultima Thule hieronder, links UT en rechts 67P) en met name in de ‘nek’ daartussen blijkt die spanning te zijn.

Credit: Left: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute; right: ESA/Rosetta/NAVCAM – CC BY-SA IGO 3.0

Onderzoek met de OSIRIS camera van Rosetta gedurende twee jaar dat de verkenner om de komeet vloog laat zien dat er in die nek verschillende breuklijnen te zien zijn en die breuklijnen zijn vermoedelijk honderden meters diep, tot wel 500m (zie de foto’s hieronder).

ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA; C. Matonti et al. (2019)

De breuklijnen zijn een gevolg van die afschuifspanning. Die heb je ook op aarde, bijvoorbeeld bij aardbevingen of gletsjers. Als twee platen of blokken in tegengestelde richting over elkaar heenschuiven krijg je die spanning. In het geval van 67P is er sprake van een asymmetrische vorm met een groot en een klein lichaam, die toch één gezamenlijke rotatie hebben. Dé bottleneck waar dit tot uiting komt is het dunne gedeelte tussen die lichamen, de nek van 67P. Dat de breuksystemen zich tot op zo’n grote diepte uitstrekken betekent het inwendige van de komeet relatief poreus en bros moet zijn. Hoe de komeet afgelopen 4,5 miljard jaar geëvolueerd is zie je in de afbeelding hieronder.

Credit: C. Matonti et al (2019)

Over het onderzoek aan de spanning op 67P verscheen onlangs dit artikel: “Bilobate comet morphology and internal structure controlled by shear deformation” door C. Matonti et al. in Nature Geoscience. Bron: ESA.

Share

Comments

  1. Wat ik dan weer een beetje mis is de toekomst : als er frictie in dit object zit, wanneer kunnen we dan de splitsing naar twee delen verwachten?

    Groet, Paul

    • Ja goede vraag. Je kan verwachten dat de breuklijnen in de nek op een gegeven moment zo diep worden dat die nek het begeeft en de komeet in twee delen uiteen valt. Ik weet niet of daar voorspellingen voor zijn, wanneer dit gaat gebeuren.

Speak Your Mind

*