28 maart 2024

GATEWAY wil het eerste privaat gefinancierde roterend ruimtestation bouwen

Het Von Braun roterend ruimtestation zal het eerste commerciële ruimtestation in de geschiedenis worden, ten minste dit is het grote plan van de Gateway Foundation. Deze stichting, een vereniging van ruimtevaart enthousiastelingen, waaronder zich niet verwonderlijk veel medewerkers van ruimtevaartorganisaties bevinden, wil via lidmaatschap, loterijen en private donaties het eerste ’toroïdaal’ vormig (ringkern) roterend ruimtestation gaan bouwen. Vanuit SpaceX is inmiddels ook bekend geworden dat het samen wil werken met Gateway en dat het Starship de shuttle diensten naar het station wil gaan verzorgen. Het station zal in een omloopbaan om de aarde geplaatst worden.

Gateway ruimtestation artistieke impressie credits; Gateway / tmro tv

Het Von Braun ruimtestation, zoals de officiële naam moet gaan luiden, zal accommodatie bieden aan ruimtevaart laboratoria, aan mensen die een eigen ‘huisje’ in de ruimte willen en tijdelijke (hotel)gasten. Het idee om de centrifugale krachten te gebruiken om het gevoel van zwaartekracht op  een kunstmatige manier na te bootsen in de ruimte, en dan met name in een roterend ruimtestation in de vorm van een ring,  is al ruim een eeuw oud. Reeds in het begin van de twintigste eeuw vatte ruimtevaart wetenschappers en enthousiastelingen dit idee op. Lang geleden o.a. met de Russische ruimtevaart pionier Konstantin Tsiolkovsky (1857-1935) die weliswaar veeleer theoretisch, maar in zijn werk, en destijds op de drempel van het fossiele brandstof tijdperk eind 19e eeuw al, aan soortgelijke ideeën werkte en theoretiseerde over mogelijke problemen die zich zouden kunnen voordoen bij met name het verblijf van mensen in  microzwaartekracht. Tsiolkovsky kon hierover slechts theoretiseren maar het wonen in microzwaartekracht is voor het lichaam bepaald geen pretje en dat blijkt keer op keer bij astronauten die terugkeren na een verblijf op het ISS. Verstoringen in de bloedcirculatie, verlies van spiermassa, botontkalking enz. zijn o.a. serieuze fysieke problemen die zich voordoen bij het wonen in de ruimte. Een roterend ruimtestation zou dit probleem kunnen verminderen of misschien zelfs wel opheffen.

Na Tsiolkosvky waren er nog meer die ontwerpen maakten voor ruimtestations, zo is er de Sloveen Herman Poto?nik (1892-1929), hij ontwierp een roterend ruimtestation, de Stanford Torus ring was een ontwerp van NASA, het Nautilus-X concept is gebruikt in de film Interstellar, maar het boegbeeld van het roterend ruimtestation is toch wel dat van de Duitse raketwetenschapper Wernher von Braun (1912-1977). Von Braun was de Duitse raketgeleerde die via operatie Paperclip net na de WOII naar de VS moest afreizen om aldaar, eerst als krijgsgevangene in Fort Bliss, te New Mexico, en later, na naturalisatie, zijn ruimtevaart werk voort te gaan zetten o.a. bij NASA. Von Braun die zeer veelzijdig en vakgedreven was populariseerde het idee van de roterend ruimtestation in de vijftiger jaren. Hij concretiseerde een toroïdaal vormig roterend ruimtestation met een diameter van een krappe 100 meter, en hij beschouwde het als een cruciaal element in de exploratie van ons zonnestelsel alsook voor de bemande maanreizen. Later werd het idee van de maanreizen op een andere manier vorm gegeven maar Von Braun bleef voor tientallen jaren belangrijke bijdragen leveren aan de Amerikaanse ruimtevaart o.a. in de rol van eerste directeur van het NASA Marshall Space Flight Center en bij de ontwikkeling van de Saturnus raket voor de Apollo reizen. Nu lijkt een eender idee een doorstart te gaan krijgen door de stichting ‘Gateway Foundation’ en nu dus ook i.s.m. SpaceX.

Tsiolkovsky alsook Von Braun kwamen dus met het idee van een toroïdaal ruimtestation gebaseerd op een  ‘hub-and-spokes’* design enigszins gelijkend op een fietswiel, met een kern en met spaken voor de samenhang en cabines die hangen aan de buitenkant. Als het wiel roteert in de ruimte, doen de inertie en centrifugale kracht kunstmatig zwaartekracht opwekken, alle zaken en personen worden naar de buitenste rand van het station getrokken. In plaats van rond te zweven en te hoppen om voort te kunnen bewegen, kunnen mensen dan op een vloer wandelen net als op aarde. Je zou het zelfs versneld kunnen laten ronddraaien, bv in 2G voor een aantal maanden en de spiermassa zal flink toenemen, als alternatief voor de sportschool training. En nu is er dan de Gateway foundation. De honderden leden tellende stichting heeft recentelijk het concept van het toroidaal ruimtestation weer opgepikt. De stichting is een organisatie van ruimtevaart enthousiastelingen, veelal afkomstig of nog werkzaam hierin,  onder voorzitterschap van John Blincow, een commercieel piloot en vlieginstructeur. Leden zijn o.a. afkomstig uit NASA’s Jet Propulsion Lab die meegewerkt hebben aan NASA missies als Voyager, Cassini en Genesis. Verder zijn er vele andere specialisten lid, variërend op het gebied van wetgeving, energie en 3D animatie technieken. Deze 3D animatie technieken kwamen goed van pas bij het maken van een bijna 25 minuten durende video waarin de plannen en ideeën uiteengezet worden voor het ‘Von Braun Rotating Space Station’.

Von Braun ruimtestation 1952 credits; 21 Century Tech blog

Het station volgt een naaf-en-spaak ontwerp (hub-and-spokes) en heeft wel iets weg van een fietswiel of een reuzenrad. Om de buitenring wordt een aantal woonunits geplaatst (habitation modules) met een separate toegangstunnel opdat de bewoners niet door alle modules heen hoeven te lopen om de verkozen bestemming te bereiken. Extra tunnels worden nog aangebracht als een soort nooduitgangen die leiden en uitkomen op noodcapsules die zich kunnen afscheiden van de ring mocht dit nodig zijn. Vier liften vervoeren mensen en goederen vanuit het zero-gravity naaf gedeelte – dat dienst doet zowel als aanmeer- en opslagplaats – naar de buitenring. De snelheid van de rotatie kan aangepast worden al naar gelang de vraag hiernaar. Gateway is van plan om de constructie in een omloopbaan om de aarde of eventueel later de maan, Mars, op te bouwen. De modules zijn geprefabriceerd op aarde, en worden geassembleerd deels door constructie medewerkers deels door robots. Gateway wil de woon/werk modules in zijn geheel verkopen aan nationale ruimtevaartagentschappen of private ondernemingen en verder aan iedereen die het geld en de tijd ervoor over heeft voor zo een verblijf in de ruimte. Er wordt al gedacht aan luxe ‘villa’ modules voor de rijken en ‘hotel’ modules voor de toeristen. Waar komt al het geld vandaan, gezien het feit dat het ISS in zijn 18 jarig bestaan – 1998-2015 – reeds rond de 150 miljard heeft gekost, wordt zo een Von Braun ring waarschijnlijk de duurste constructie ooit door mensenhanden opgebouwd.

GATEWAY

En dit is ook precies waar de schoen wringt voor Gateway. Voordat er letterlijk iets van de grond af opgetild wordt moet er eerst figuurlijk iets van de grond komen. Gateway denkt aan een loterij. Loterijen, zo meldt hun website, genereerden vorig jaar rond de 300 miljard USD, en ja, dit is ongeveer het dubbele van wat het ISS kost(te). In aanvulling op een miljoenenprijs is er ook nog het ticket naar de ruimte dat vergeven wordt. ‘A global space holiday lottery’ alsook lidmaatschapsgelden zouden de fundamenten van de financiële fundering moeten gaan vormen van Gateway. Verder is het Von Braun ruimtestation in eerste instantie als een opstapje bedoeld naar iets veel groters. De ‘GATEWAY’ ruimtestad. Het Von Braun station moet dus eigenlijk gezien worden als een experimenteel platform en een leeromgeving voor een grote roterende ruimtestad. De afmeting van de ruimtestad heeft de stichting gesteld op een diameter van 488 meter en de kern zou een gigantische ruimtehaven kunnen worden, een soort parkeerdek waar transfers plaatsvinden tussen het station, de aarde en ook de maan. Gateway durft groots te denken maar er rijzen natuurlijk, zoals vaak bij dit type voorstellen, meer vragen dan dat er concrete antwoorden komen. Wat voegt het station toe, behalve dat er geëxperimenteerd kan worden met artificiële zwaartekracht? Wat is het effect of men- en dier astronauten? En is zo een dure tussenstation wel van structurele toegevoegde waarde, daar tussen de aarde, en/of Mars in draaiend? Kortom is een kolonisatie op een planeet niet leer- en duurzamer, de (onder)grond is er al, alsook natuurlijke hulpbronnen, en bij dit ruimtestation moet je alles vanaf nul opbouwen. Toch ziet het ernaar uit dat roterende ruimtestations zich wel eens geconcretiseerd gaan worden en ook deel uit gaan maken van de ruimtevaart in al zijn facetten. Van Tsiolskovsky, tot Von Braun tot Stanley Kubricks roterend station in 2001; A Space Odyssey. Misschien zelfs niet meer gerealiseerd bij leven van veel van de Gateway teamleden, maar van zo een tot de verbeelding sprekend concept waar keer op keer op teruggegrepen wordt zou het goed mogelijk zijn dat er ontwerp ideeën zich stap voor stap toch gaan concretiseren opdat organisaties en private personen een eigen ‘hab’ in de ruimte kunnen bewonen. Bron; New Atlas / Gateway

*naaf en spaken; een naaf is een onderdeel van een mechaniek voor de bevestiging van een wiel op een aandrijfas of pen.

Share

Comments

  1. Is er nou niemand die zich afvraagt waarom het station is vernoemd naar een nazi wetenschapper die verantwoordelijk was/is voor het laten doodwerken en vergassen van heel veel joden?

  2. @Peter. Een wetenschapper behoort zich niet met moraliteit bezig te houden. Alleen en uitsluitend de werkelijkheid. Werner von Braun heeft zijn leven lang zich gericht op raketten en ruimtevaart. Je moet een raket zien als een instrument. Een instrument heeft een natuurkundige werking, hetgeen interessant is voor een wetenschapper. Maar in het hoofd van een politicus ligt dat anders: dan is het een instrument om macht mee te verkrijgen. Een hamer is een mooi instrument, en ja, je kan er doelgericht iemand zijn hoofd mee inslaan.
    De misdaden van ene A.Hitler kun je niet toerekenen aan de wetenschapper WvBraun.

    • WOW enge man bent u.

      Niet met moraliteit bezig te houden??? Dit monster Von Braun heeft zoals Monique al opmerkte zijn ziel verkocht aan de Nazi’s (duivel) en jij zegt dat een wetenschapper zich niet met moraliteit bezig hoeft te houden? Volgens mij dient elk mens zich daarmee bezig te houden, want zonder deze intense slechte mensen die zich wetenschapper noemen en hun ziel verkopenaan de duivel zouden massa moordenaars als Hitler, Stalin, Mao, Xi ping, Obama, Hillary Clinton, Enz enz enz nooit die moorden hebben kunnen plegen.
      Ik raad u aan om het boek IBM en de holocaust te lezen, de schellen vallen uw ogen.

      Gelukkig heeft een vrije westen eindelijk een President die wel een geweten heeft en achter de hele meute aan zit (daarom is iedereen ook tegen hem), en er gaat nog een hele grote beerput open (wat betreft wetenschappers en politici en natuurlijk de bank wereld) en de verschrikkelijke proeven die ze tot op de dag van vandaag uitvoeren met mensen en dieren.

      • Wel graag on topic blijven, dus in dit geval het toekomstige ruimtestation en de benaming ervan. Zodra we er allerlei (voormalige) presidenten bij gaan halen raakt de discussie héél andere (en ook gevoelige) snaren en daar is de Astroblogs niet voor. Ik sluit de discussie zodra dit off topic gaat.

  3. Angele van Oosterom zegt

    Von Braun was, zoals Arie terecht opmerkt, op de eerste plaats een raketbouwer en wetenschapper. Hij heeft meegewerkt aan de V2 raketbouw voor het leger en zijn meerdere, eerst kapitein en later generaal bij de Wehrmacht, was de ingenieur Walter Dornberger. Dornberger en later SS generaal Hans Kammler hadden de algehele supervisie over de V2 raketbouw (vanaf 1944 kwam raketbouw onder supervisie van de SS) alsook verantwoording voor te werk stelling van dwangarbeiders en niet Von Braun. Von Braun moest zich als technisch directeur louter en alleen met de V2 bezig houden.

  4. Het had dus ook het Tsiolkovsky wiel kunnen heten, https://nl.wikipedia.org/wiki/Konstantin_Tsiolkovski
    of de Kalpana one https://settlement.arc.nasa.gov/Kalpana/KalpanaOne.html
    The idea of space habitats either in fact or fiction goes back to the second half of the 19th century. “The Brick Moon”, a fictional story written in 1869 by Edward Everett Hale, is perhaps the first treatment of this idea in writing. In 1903, space pioneer Konstantin Tsiolkovsky speculated about rotating cylindrical space colonies, with plants fed by the sun, in Beyond Planet Earth.[28][29] In the 1920s John Desmond Bernal and others speculated about giant space habitats. Dandridge M. Cole in the late 1950s and 1960s speculated about hollowing out asteroids and then rotating them to use as settlements in various magazine articles and books, notably Islands In Space: The Challenge Of The Planetoids.[25]

    • Angele van Oosterom zegt

      Het idee van Gateway is volgens mij dat juist Wernher von Braun daadwerkelijk een model gemaakt heeft, staat hier ook boven in het artikel, met een diameter van een kleine 100 meter. Tsiolkovsky e.a. waren meer theoretici.

  5. Zo kwam ik jaren geleden de documentaire: Wernher von Braun- Der Raketenmann tegen. Ik zal hem in de Astrocorner plaatsen.
    Best een interessante documentaire omdat verschillende mensen aan het woord komen die met of voor Wernher von Braun hebben gewerkt. Zoals o.a. Dorette Schlidt, von Brauns secretaresse, Albert van Dijk, gevangene in Dora Mittelbau, Konrad Dannenberg,werknemer,Rainer Fröbe, Kammler biograaf.

    Ja,Wernher von Braun wist wat hij waard was. Hij heeft om dat doel te bereiken zijn ‘ziel’ verkocht aan Hitler. Sloot zijn ogen als hij in de barakken de uitgemergelde dwangarbeiders z’n raketonderdelen zag maken. Werner’s titel ‘professor’ is persoonlijk door Adolf Hitler ondertekend en het ‘Wunderwaffe’ zou er komen.

    Aan de ene kant snap ik von Brauns passie voor de raketbouw wel, maar het voelt wel heel erg gewetenloos dat hij zo makkelijk beweerde niks gezien te hebben.
    Ik vind het moeilijk te geloven. Sommigen noemen Wernher wat naïef. Zelf denk ik dat eigenbelang behoorlijk meespeelde.

    Tegen het eind van de oorlog, deden de Amerikanen hem een voorstel om voor hen te komen werken. Von Braun zei:”Mijn land heeft al twee oorlogen verloren, ik kies nu de kant van de winnaar”.
    Von Braun eiste dat zijn hele ingenieursteam mee zou gaan. De Russen zaten ook niet stil. Zij brachten de Spoetnik in een baan om de aarde en daarna een satelliet met hondje Laika erin. Amerika was in shock en Wernher moest snel aan de bak. Binnen 80 dagen werd de Jupiter-C raket mét satelliet (Explorer 1) de lucht in geschoten. Hij was de held dat moest gevierd.

    Niemand sprak over zijn SS verleden, Von Braun deed toch immers wat hem werd opgedragen?

  6. Angele van Oosterom zegt

    Lijkt me een interessante documentaire, bedankt alvast. Over wat ik er verder van gelezen heb, zie hieronder, kan ik hieruit eigenlijk niet anders concluderen dan dat het inderdaad zo is dat Von Braun er in de oorlogsperiode uiterst dubbel tegenover stond. Het extreem dwingend keurslijf van de nazi’s aan de ene kant, de ellendige en mensonterende toestanden rondom de bouw van de V2, en aan de andere kant zijn niet aflatende passie om met ruimtevaart bezig te zijn. Maar wat ik gelezen heb is dat hij ook door Dornberger nadrukkelijk gesommeerd werd om zelfs het onderwerp ruimtevaart nooit aan te roeren. Von Braun mocht zich louter en alleen met de V2 bezig houden en ervan uitgaande dat hij van de ellendige toestanden op de hoogte was, lijkt het me dat als hij obstructie gepleegd had of zich met deze zaken had bemoeid hij ook zijn eigen doodvonnis getekend zou hebben, en in 1944 gaat het ook voor hemzelf bijna mis. Von Braun vreest nogmaals dat zijn laatste uur geslagen heeft als hij in maart 1945 wordt weggevoerd van Peenemünde en weet dan al dat, door het oprukken van de Geallieerden en Russen veel van zijn medewerkers zijn gefusilleerd door de SS en veel documentatie is verbrand, dat bevel van vernietiging kwam op 12 maart 1945.
    Kammler sommeert Von Braun 500 ingenieurs/ontwerpers uit te kiezen die op een geheime plek met hem verder aan raketbouw zullen werken, Von Braun is verbaasd, want verwacht doodgeschoten te worden plus dat hij ook nog het geheim meedraagt van het georganiseerde konvooi dat een paar weken daarvoor onderdelen/info overbracht naar een locatie in de Harz. De SS begint dan een tocht langs de huizen van de 500 personen op de lijst van Von Braun, hij bevindt zich inmiddels gevangen in een Wehrmachtkamp in Oberrammergau, als politiek ruilmiddel, en vreest daar voor zijn eigen maar ook voor de levens van de honderden collega’s, niemand komt het gebied uit.(Dit is ook de plek vanwaaruit de nazi’s nog één grote slag wilden slaan mochten ze in het nauw komen). Von Braun verzint een list. Hij laat zichzelf en de mensen van de lijst in huizen in dorpen verderop plaatsen op een moment dat Kammler afwezig is en een plaatsvervangend bevelhebber hiermee instemt, zo komt iig een deel vrij. Op 1 mei 45 bevinden Von Braun, zijn broer Magnus, Duzel en Dornberger zich aan de Duits/Oostenrijkse grens in een hotel en besluiten ze zich inderdaad aan de Amerikanen uit te leveren. Deze info is uit; Erik Bergaust, Wernher von Braun, 1975, Dennis Piszkiewics, The Nazi Rocketeers, 2007. Michael J. Neufeld, Von Braun, Dreamer of Space, Engineer of War, 2007.

    Wat de Russen betreft, zij waren enorm geholpen met de duizenden Duitse ingenieurs die gedeporteerd werden en gedwongen waren om de Sovjet versie van de V2 (R1 en R2) te bouwen. Dit is vrij uitvoerig beschreven In het boek Raketensklaven; Deutsche Forscher hinter rotem Stacheldraht van Kurt Magnus uit 1993 dat geheel over operatie Osoviakhim gaat. In de nacht van 22 oktober 1946 namen de Sovjets bijna 20.000 Duitsers vast. Technici, ingenieurs en wetenschappers met hun families werden vanuit meerdere locaties in Duitsland per trein naar Moskou gedeporteerd samen met alle onderdelen en info die er nog over was. De Sovjets o.l.v. Korolev schakelden schaduw raketbouw teams in. De Duitsers moesten alles opnieuw samenstellen van hetgeen er overgebleven was aan onderdelen, de Sovjets keken over hun schouders mee. Dit sleepte zich zeven jaar voort. Korolev wiens baas de minister van Defensie Ustinow was, had de verantwoording voor het slagen maar de Duitsers werd het vuur aan de schenen gelegd en zonder hun steun hadden ze niet zo een snelle vooruitgang geboekt.
    https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Osoaviakhim

  7. Toeval of niet, in zijn vaste kolom in Zenit (februari nummer) beschrijft Kees de Jager deze anekdote over Wernher von Braun. De Duitse astrofysicus Karl-Otto Kiepenheuer schijnt in februari 1945, dat was dus nog tijdens de oorlog, aan von Braun te hebben verzocht of hij één van de V2 raketen mocht gebruiken voor het meten van ultraviolette straling van de zon. Dat verzoek werd gehonoreerd door von Braun en Kiepenheuer begon vervolgens met het bouwen van zijn stralingsdetector, die in een V2 moest worden ingebouwd. Tot dat laatste kwam het echter niet omdat enkele maanden later de oorlog afliep. Naar aanleiding van de Jager z’n anekdote ben ik wat gaan googlen hierover en kwam ik deze melding erover tegen. Interessant weetje.

Speak Your Mind

*