29 maart 2024

De allereerste exoplaneet die Kepler ontdekte is bevestigd – tien jaar na dato

Impressie van het systeem van Kepler-1658 en z’n exoplaneet. De geluidsgolven die door de ster heen bewegen zijn gevisualiseerd. Credit: Gabriel Perez Diaz/Instituto de Astrofísica de Canarias.

De Kepler ruimtetelescoop is inmiddels ter ziele, maar in z’n actieve ‘loopbaan’ (2009-2016) heeft ‘ie welgeteld 5011 exoplaneten ontdekt en 2512 daarvan zijn er door andere instrumenten bevestigd. De allereerste exoplaneet die met Kepler werd ontdekt was Kepler-1658b (alias KOI 4.01, Kepler Objects of Interest), een ontdekking die op 4 november 2009 bekend werd gemaakt. Doordat er veel onduidelijkheid bestond over de massa en grootte van de moederster van Kepler-1658b werd de ontdekking echter als niet echt beschouwd – een ‘false positive’ zoals dat wordt genoemd. Maar wat blijkt nu tien jaar na dato: dat Kepler-1658b wel degelijk bestaat! Een groep sterrenkundigen onder leiding van Ashley Chontos (Universiteit van Hawaï) kon in de gegevens die met Kepler waren waargenomen informatie vinden over geluidsgolven die door de moederster van Kepler-1658b heen bewegen.

De Kepler ruimtetelescoop. Credit: NASA

Op grond van die waarnemingen vonden Chontos en z’n collega’s dat die ster (Kepler-1658) drie keer zo groot is als men in 2009 dacht. En dat betekent dat ook Kepler-1658b drie keer groter is, hetgeen betekent dat ‘ie zo groot als Jupiter is. De afstand tussen ster en planeet is slechts 4,5 miljoen km – twee keer de diameter van de ster  – en daarom draait Kepler-1658b in héél korte tijd om de ster heen, in slechts 3,8 dagen. Kepler-1658b is dan ook een ‘Hete Jupiter’, zoals dat wordt genoemd. Kepler-1658 is ongeveer drie keer zo groot als de zon en anderhalf keer zo zwaar. Als je op Kepler-1658b zou staan (wat ik je qua temperatuur niet zou aanraden) dan zou de ster 60 keer groter zijn dan de zon gezien vanaf de aarde. Hier het vakartikel over de late bevestiging van Kepler-1658b. De ster is ouder dan de zon en dat maakt het systeem, met een grote planeet zó dichtbij de ster, wel bijzonder. Er werd altijd gedacht dat planeetmigratie, waarbij een reuzenplaneet vanaf grotere afstand naar binnen spiraliseert, voorbehouden was aan jonge systemen, maar kennelijk kan het ook bij oudere systemen gebeuren. Bron: CfA/Harvard.

Share

Speak Your Mind

*