Site pictogram Astroblogs

Donkere materie wordt niet gevormd door kleine oer-zwarte gaten

Voorstelling van een lenseffect van een klein oerzwart gat (Credit: Kavli IPMU).

Het was ooit (1974) een speculatie van de beroemde natuurkundige Stephen Hawking: dat donkere materie wellicht bestaat uit kleine zwarte gaten uit het allervroegste heelal, primordiale of oer-zwarte gaten, zwarte gaten die niet groter zijn dan een tiende millimeter. Maar gebruikmakend van waarnemingen gedaan met de Japanse telescoop Subaru komt een internationaal team van sterrenkundigen met een nuchtere constatering: donkere materie kan niet bestaan uit kleine oer-zwarte gaten. Het team, dat onder leiding staat van Masahiro Takada (Kavli Instituut) zocht met de Subaru naar zwaartekrachtslenzen, die veroorzaakt zouden zijn door kleine oer-zwarte gaten tussen het Andromedastelsel en de aarde. Zouden die zwarte gaten in de 2,6 miljoen lichtjaar lange baan tussen het Andromedastelsel en de aarde voorkomen, dan zou hun zwaartekrachtswerking zorgen voor plaatselijke afbuiging van de ruimte en het licht van sterren afkomstig van het Andromedastelsel zou daardoor eventjes versterkt worden (zie de afbeelding hieronder).

(Credit: Kavli IPMU)

Met de Hyper Suprime-Cam verbonden aan de Subaru Telescoop zijn alle sterren in het Andromedastelsel in één beeld vastgelegd en kunnen ze gemonitord worden op tijdelijke lichtpiekjes. Gedurende zeven uur werden waarnemingen gedaan. Berekeningen die vantevoren waren gemaakt lieten zien dat zwart gaten met de massa van de maan gedurende die waarneemtijd 1000 gebeurtenissen van zwaartekrachtslenzen zouden opleveren áls ze zo vaak voorkomen dat zij de donkere materie vormen. Het resultaat was echter maar één waargenomen gebeurtenis, welke je hieronder ziet.

Vier uur nadat Subaru begon met de waarnemingen begon één ster helderder te worden, waarbij na een uur de piek werd bereikt. Credit: Niikura et al.

Op basis hiervan komt het team tot de conclusie dat kleine oer-zwarte gaten hooguit 0,1% van de donkere materie kunnen vormen. Een conclusie die enkele maanden terug ook al kon worden gemaakt op grond van waarnemingen gedaan met de… Voyager 1 – jawel, de in 1977 (!) gelanceerde ruimteverkenner, je verwacht het niet. Op 1 april verscheen over de waarnemingen een vakartikel in Nature Astronomy. Bron: Subaru.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten