29 maart 2024

Het zonneminimum komt eraan en dat betekent meer kosmische straling op aarde

Voorstelling van een ‘cascade’ (lawine) aan deeltjes, veroorzaakt door een deeltje van de kosmische straling, die bovenin de atmosfeer in botsing komt met een deeltje in de atmosfeer. Credit: Pierre Auger observatorium.

Tien jaar terug werd de aarde bestookt met een ‘perfect storm of cosmic rays‘, zoals de NASA het toen omschreef, een maximum in de hoeveelheid kosmische straling die de aarde bereikte en die toen een recordwaarde bereikte. Oorzaak: de zon beleefde rond 2009-2010 in z’n elfjarige cyclus van activiteit een minimum en daardoor worden z’n magnetische veld en de zonnewind verzwakt, hetgeen de energierijke deeltjes van de kosmische straling, die vanuit andere delen van het heelal komen (zoals actieve kernen van sterrenstelsels), de gelegenheid geeft dichterbij het centrale gedeelte van het zonnestelsel te komen. En dat gaan we binnenkort weer meemaken. Ergens in 2019-2010 verwachten ze dat de zon opnieuw z’n minimum gaat meemaken en dat betekent opnieuw dat kosmische straling vrij spel heeft de aarde te benaderen. Met de Oulu neutron monitor in Finland, die al sinds 1964 metingen doet aan de kosmische straling, hebben ze in april waardes gemeten die maar net onder het record van 2009 liggen, dus de verwachtingen zijn dat we daar dit jaar overheen gaan.

Credit: The Sodankyla Geophysical Observatory in Oulu, Finland.

Zoals in de voorstelling bovenaan de blog te zien levert de aankomst van de deeltjes van kosmische straling (meestal zeer energierijke protonen) een botsing op met een deeltje van de atmosfeer en dan krijg je een ‘cascade’ of waterval aan ‘secundaire’ deeltjes. Voor vliegtuigen hoog in de lucht kunnen die schadelijk zijn, want die secundaire deeltjes kunnen door de cabine heen dringen en mensen die heel vaak vliegen, zoals piloten en stewardessen, lopen daardoor een verhoogd risico op kanker – de hoeveelheid straling van zo’n deeltje staat gelijk aan die van een röntgenfoto die de tandarts van je kaak maakt. Naar het verkleinen van de kansen om kanker op te lopen als gevolg van kosmische straling wordt onderzoek gedaan. Bron: Spaceweather Archive.

Share

Speak Your Mind

*