Site pictogram Astroblogs

Groen licht voor Nederlands aerosol-instrument op NASA-satelliet

Voorstelling van de PACE satelliet. Credit: NASA.

Er is groen licht voor SPEXone, het nieuw te ontwikkelen Nederlandse ruimte-instrument voor aerosolmeting. Gisteren zegde het Netherlands Space Office de nog benodigde 7 miljoen euro toe voor de vervaardiging van het meetinstrument. Aan boord van NASA-satelliet PACE (lancering 2022) brengt SPEXone ongekend nauwkeurig de eigenschappen van aerosolen in de atmosfeer in kaart en geeft daarmee antwoord op grote, openstaande klimaatvragen.

‘Een van de grootste hiaten in onze kennis van het hedendaagse klimaat is dat we niet precies weten hoeveel aerosolen er in de atmosfeer zitten, welke eigenschappen die hebben en wat hun precieze effect op straling en wolkenvorming is,’ stelt Otto Hasekamp van SRON, hoofdonderzoeker voor SPEXone. Het instrument meet aerosolen—kleine stofdeeltjes in de lucht zoals roetdeeltjes, as en woestijnstof, ook wel fijnstof genoemd. Ze hebben grote invloed op luchtvervuiling en klimaatverandering, maar hun precieze rol is onvoldoende bekend. Zo weerkaatsen de meeste aerosolen licht en hebben daarmee een afkoelend effect op de aarde, maar kunnen ze door absorptie ook een opwarmend effect hebben.

De PACE satelliet met daarin SPEXone. Credit: NASA.

Samenwerking

De ontwikkeling van SPEXone ligt in handen van een samenwerking tussen SRON Netherlands Institute for Space Research en Airbus Defence and Space Netherlands, ondersteund door experts van TNO en het Nederlandse MKB. ‘Met deze investering wordt Nederland partner in een toonaangevende NASA-missie die belangrijke vragen over klimaat adresseert,’ zegt Hasekamp.
Aerosolen onderscheiden
‘Het compacte SPEXone instrument (minder dan 10 kg, red.) geeft onderzoekers nauwkeuriger dan voorheen inzicht in de eigenschappen van aerosolen, zoals grootte, samenstelling, vorm en absorberend vermogen,’ vertelt Hasekamp. Een spectropolarimeter brengt de aerosol-eigenschappen die voor opwarming of afkoeling zorgen in kaart door te meten in hoeverre zonlicht is gepolariseerd als het via de aardatmosfeer is teruggekaatst richting de PACE-satelliet.

PACE observatorium

Het NASA-observatorium PACE (Plankton, Aerosol, Cloud & ocean Ecosystem) bestudeert verschillende factoren die in samenhang invloed hebben op klimaat. PACE herbergt drie wetenschappelijke instrumenten: hoofdinstrument OCI (Ocean Color Instrument), de aerosol-polarimeter SPEXone en de wolken-polarimeter HARP-2 (Hyper-Angular Rainbow Polarimeter).

Financiering

SPEXone is mogelijk gemaakt door een Nederlandse investering van veertien miljoen euro. Daarvan betaalde het Netherlands Space Office eerst al twee en nu nog eens zeven miljoen euro. Overige financiering komt van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), SRON Netherlands Institute for Space Research en Airbus Defence and Space Netherlands. NASA verzorgt—naast het OCI instrument—de satelliet, de integratie van de instrumenten op de satelliet, de lancering en infrastructuur op de grond. Het HARP-2 instrument wordt geleverd door University of Maryland, Baltimore County (UMBC).

Tropomi

Het is niet voor het eerst dat Nederland een belangrijke leverancier is van technologie voor atmosfeermetingen vanuit de ruimte. Ook het Tropomi-instrument op de Sentinel 5 Precursor satelliet van de EU en ESA was het resultaat van een Nederlandse inspanning. De projectpartners binnen SPEXone gebruiken kennis en expertise die zij daarbij hebben opgedaan. Bron: SRON.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten