Site pictogram Astroblogs

SN ASASSN-18tb geeft wellicht meer inzicht in type Ia supernovae

Daar bij de streepjes verscheen ASASSN-18tb. Credit: Kollmeier et al, doi: 10.1093/mnras/stz953.

In het kader van het zogeheten Type Ia supernovae onderzoek ‘100IAS’ hebben sterrenkundigen een supernova van dat type ontdekt, die heel bijzonder is en die de sterrenkundigen wellicht meer kan vertellen over de precieze aard van de oorzaak van deze supernovae. Zoals in mijn overzicht van supernovae te zien is kenmerken type Ia supernovae zich doordat ze géén waterstof in hun spectrum vertonen. Dit type supernovae wordt veroorzaakt door de thermonucleaire explosie van een witte dwerg, het compacte restant zo groot als de aarde, waar de massa van ongeveer de zon in zit – ooit zal de zon zelf ook eindigen als witte dwerg. Men denkt dat die explosie gebeurt als de massa van de dwergster boven de limiet van Chandrasekhar is uitgekomen, en die overschrijding komt door de toevier van materie door een begeleider. De aard van die begeleider is nou het grote mysterie, want dat weten de sterrenkundigen na tientallen jaren van studie nog steeds niet. Mogelijk dat ASASSN-18tb (alias SN 2018fhw), zoals de nu gevonden supernova heet, daar meer licht op gaat schijnen.

Credit: ASASSN-collaboration / SDSS.

Een team van sterrenkundigen onder leiding van Juna Kollmeier (Carnegie) ontdekte de supernova (de ontdekkingsfoto zie je hierboven rechts) en door waarnemingen met de Magellan telescopen van het Las Campanas Observatorium in Chili ontdekte men dat het een type Ia supernova is, maar wel een bijzondere: hij heeft namelijk wel degelijk waterstof in z’n spectrum. Nou zijn er in zeldzame gevallen eerder ook al type Ia supernovae ontdekt die toch iets van waterstofemissie hebben, maar die vonden allemaal plaats in jonge sterrenstelsels met veel stervorming, stelsels die heel veel waterstofgas hebben. ASASSN-18tb daarentegen vond plaats in een oud sterrenstelsel (2MASX J04180598-6336523), zonder veel waterstofgas. Hij had ook niet zoveel waterstofgas als die andere zeldzame ‘waterstof-type Ia SN’. De sterrenkundigen opperen nu drie mogelijkheden hoe ASASSN-18tb ontstaan zou kunnen zijn (zie ook de illustratie hieronder).

Credit: Anthony Piro / Carnegie.

  • Het zou kunnen dat men hier voor het eerst een type Ia supernova heeft gezien, waarvan het waterstof van de begeleider terecht is gekomen in de restanten van de witte dwerg, die geëxplodeerd zijn – bovenste plaatje.
  • Het zou ook kunnen dat er twee witte dwergen tegen elkaar geknald zijn en geëxplodeerd, waarna het waterstof van nog een begeleider terecht kwam in de explosie van de twee witte dwergen.
  • Tenslotte is er nog de mogelijkheid dat het materiaal van de explosie door waterstofrijke wolken heen ging, zoals vermoedelijk ook het geval was met die andere waterstof-type Ia SN.

Verder onderzoek moet uitwijzen wat nou de exacte oorzaak van deze supernova was. Type Ia supernovae zijn belangrijke indicatoren om afstanden in het heelal te schatten – de ontdekking van het bestaan van donkere energie bijvoorbeeld was te danken aan onderzoek aan de snelheid waarmee het heelal uitdijt door middel van waarnemingen aan type Ia supernovae. Daarom wordt er veel belang gehecht aan kennis van de precieze bron van dit type supernovae. Bron: Carnegie.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten