Site pictogram Astroblogs

Natuurkundige Murray Gell-Mann overleden

Credit: University of Chicago Library,

Murray Gell-Mann ergens in 1953 of 1954. Credit: University of Chicago Library, Special Collections Research Center

Gisteren is de Amerikaanse natuurkundige Murray Gell-Mann (1929-2019) op 89-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Santa Fe (VS). In de jaren vijftig hield hij zich onder andere bezig met mesonen, subatomaire deeltjes zoals het pion (?-meson) en kaon (K-meson). Er waren acht mesonen bekend en die kon hij allemaal in een octet kon onderbrengen, waarbij de isospin I3, de lading Q en vreemdheid S als coördinaten werden gebruikt (zie hieronder). Hij noemde zijn classificatiemethode The Eightfold Way naar Boeddha’s achtvoudige pad van verlichting.

Credit: Trassiorf – Oublic Domain

Later kon hij ook de baryonen (deeltjes met spin 1/2) in zo’n zelfde octet onderbrengen. Daarna werd zijn classificatiemethode algemeen geaccepteerd en in 1969 kreeg hij er de Nobelprijs voor de Natuurkunde voor, óók voor het door hem ontwikkelde quark-model (zie hieronder). Gell-Manns ontdekking vormde de opmaat tot het huidige standaardmodel van de deeltjesfysica.

In 1964 kwam Gell-Mann met het idee voor het bestaan van quarks – die hij als de bouwstenen van hadronen (waaronder protonen en neutronen) veronderstelde. De term quark ontleende hij aan James Joyce’ roman “Finnegans wake” (1939), die de zin “Three quarks for Muster Mark” bevat. Later bleken quarks inderdaad te bestaan en wel in zes smaken van drie families, elke familie met twee quarks. In 1972 kwam Gell-Mann met zijn theorie van de kwantumchromodynamica (QCD), de natuurkundige theorie die de wisselwerking tussen quarks en gluonen beschrijft. Het vormt de basis van de sterke kernkracht, de elementaire kracht die verantwoordelijk is voor het samenbinden van quarks en anti-quarks door middel van die gluonen, zodat deze de verschillende hadronen en mesonen kunnen vormen.

Gell-Mann was met deze veelal baanbrekende ontdekkingen een zeer verdienstelijk natuurkundige. Murray Gell-Mann, rest in peace! Bron: Wiki.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten