29 maart 2024

Honderd jaar gelden werd Einstein’s Algemene Relativiteitstheorie bewezen met een totale zonsverduistering

De door Eddington waargenomen eclips van 29 mei 1919. Credit: ESO/Landessternwarte Heidelberg-Königstuhl/F. W. Dyson, A. S. Eddington, & C. Davidson

Vandaag exact honderd jaar geleden werd Albert Einstein’s Algemene Relativiteitstheorie (november 1915) voor het eerst bewezen en wel door waarneming aan een totale zonsverduistering, die op 29 mei 1919 plaatsvond, amper zes maanden na het einde van de Eerste Wereldoorlog, en die in Zuid-Amerika en West-Afrika zichtbaar was. De Britse astronoom Arthur Eddington gebruikte deze eclips (een ander woord voor verduistering) om de afbuiging van licht door zwaartekrachtsvelden, in 1915 door Einstein op grond van z’n ART voorspeld, te staven. Bij een eclips worden in de buurt van de Zon tijdens de totaliteit sterren zichtbaar. Het licht van die sterren zou door de zwaartekracht van de Zon een klein beetje moeten worden afgebogen, aldus Einstein.

Een negatief van de eclipsfoto, met tussen de streepjes de sterren waarvan Eddington de positie kon meten. Credit: ESO/Landessternwarte Heidelberg-Königstuhl/F. W. Dyson, A. S. Eddington, & C. Davidson

Foto’s van de sterren in de buurt van de zon zouden die afbuiging moeten laten zien, vergeleken met vergelijkingsfoto’s van dezelfde sterren zonder de Zon in de buurt. Met twee teams, eentje in Sobral (Brazilië) en eentje op het eiland Principe in de Atlantische Oceaan namen Eddington en z’n collega Frank Dyson de eclips waar. Eddington zelf zat op Principe, Dyson in Sobral. De totaliteitsfase van de eclips duurde meer dan vijf minuten, ideaal voor het doen van de waarnemingen, die zeer nauwkeurig moesten zijn.

Arthur Eddington (l.) en  Frank Dyson (right). (Public Domain)

De uitkomst van de waarnemingen is inmiddels bekend: de waarnemingen lieten inderdaad een afbuiging van de sterren in de buurt zien, met de hoeveelheid die overeenkwam met wat Einstein had voorspeld. Newton’s zwaartekrachtswet voorspelde een afbuiging van 0,87″, de ART ongeveer het dubbele, 1,75″. Wat ze in Principe maten aan verbuiging was 1,65″, in overeenstemming met de ART. De meting in Sobral gaf 1,98″ aan, maar omdat de onnauwkeurigheid van die meting met 30% te groot was werd die niet meegeteld. Met deze bevestiging van de ART werd Einstein voor het eerst bekend bij het grote publiek. Zo kwam de New York Times op 10 november 1919, een half jaar na de eclips, met dit bericht:

Hier het vakartikel over de waarnemingen van Eddington en Dyson, verschenen in 1920 in the Philosophical Transactions of the Royal Society. Bron: Wiki.

Share

Speak Your Mind

*