11 oktober 2024

De ‘Verboden Planeet’, een planeet die ontdekt is in de ‘Neptuniaanse Woestijn’

Impressie van de Verboden Planeet bij z’n ster, NGTS-4b. Credit: University of Warwick

Hij wordt de ‘Verboden Planeet’ genoemd door z’n ontdekkers, een internationaal team van sterrenkundigen o.a. van de Universiteit van Warwick. Het is een exoplaneet ter grootte van Neptunus, op 920 lichtjaar afstand van de aarde, en z’n officiële naam is NGTS-4b. Dat ‘ie die bijnaam heeft komt door de plek waar ‘ie zich bevindt: zeer dichtbij z’n moederster, waar NGTS-4b in slechts 1,34 dag omheen draait. Door die kleine afstand is het zinderend heet op de planeet, pakweg 1000 graden aan het oppervlak. Dat ‘ie de Verboden Planeet wordt genoemd komt omdat hij zich bevindt in wat sterrenkundigen de ‘Neptuniaanse Woestijn’ noemen, de plek waar exoplaneten tussen 1 en 4 dagen om hun moederster heendraaien. Dáár zijn bij andere sterren wel rotsachtige planeten lijkend op de aarde gevonden én hele zware Jupiter-achtige planeten. Die kleine aarde-look-a-likes kunnen door hun dichtheid de hoge temperaturen van de ster weerstaan, de ‘Hete Jupiters’ zijn zwaar genoeg om met hun zwaartekracht hun atmosfeer vast te houden. Neptunus-achtige planeten zou je daar niet verwachten, want die zouden in korte tijd hun atmosfeer moeten zien wegkoken door de invloed van de moederster.

Warwick sterrenkundigen bij de Next-Generation Transit Survey (NGTS) in Chili’s Atacama woestijn. Credit: University of Warwick

Maar NGTS-4b, die zo’n twintig aardmassa’s zwaar is en 20% kleiner dan Neptunus (=3 keer de straal van de aarde), trotseert dat gewoon, die bevindt zich midden in de Neptuniaanse Woestijn. De planeet werd ontdekt met de Next-Generation Transit Survey (NGTS), gelegen vlakbij European Southern Observatory’s Paranal Observatorium in de Atacama woestijn in Chili. Met die telescoop kon men een transitie van de planeet voor de ster langs waarnemen, waarbij het licht van de ster slechts 0,2% afnam in sterkte, een record voor een vanaf de aarde waargenomen transitie. Men denkt dat de verklaring voor de aanwezigheid van de planeet op díe plek, waar je ‘, niet zou verwachten, is dat NGTS-4b oorspronkelijk verder weg stond, maar dat ‘ie naar dichterbij z’n ster is gemigreerd. Wat ook zou kunnen is dat NGTS-4b veel zwaarder was, maar dat een deel van z’n massa door het verdampen van z’n atmosfeer is verdwenen en dat ‘ie snel massa aan het verliezen is. Hier het vakartikel over de Verboden Planeet, verschenen in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Universiteit van Warwick.

Share

Comments

  1. Olaf van Kooten zegt

    Ex-Hete Jupiter, proto-Chthonian planeet?

  2. Obelix zegt

    Is dit nu die overbekende planeet “Crematoria” van de ‘Chronicles of Riddick’ 😕

    Paul

  3. is die planeet nou eigenlijk giftig?

    • Wat bedoel je met ‘giftig’?

      Als je het al voor elkaar kreeg om op deze planeet te landen… de grond is zo’n 1000 graden Celsius.
      Niet bepaald een plek waar je met bv rubber laarzen gaat lopen, laat staan met blote voeten? 😀

      Zoals de tekst meldt, is er geen atmosfeer en vloeibaar water kan je ook wel vergeten… Ik vind dat persoonlijk niet een uitnodigende situatie, maar goed. Volgens Wikipedia heeft op Aarde Lava een temperatuur van 700 tot 1200 graden Celsius.
      https://nl.wikipedia.org/wiki/Lava#Temperatuur_en_viscositeit
      Ik vermoed dat het oppervlak van deze ‘verboden planeet’ dan ongeveer vergelijkbare eigenschappen heeft nl. als vloeibaar steen, met het verschil dat vluchtige componenten als bv HCl, CO2, H2O, SO2, H2S ondertussen wel een keer via de ‘atmosfeer’ de ruimte in zijn verdwenen.

      ‘Giftige’ componenten zullen er niet meer over zijn. Maar er overleven lijkt mij een hele onderneming. 😉

      Groet, Paul

Speak Your Mind

*