Credits: NASA/Nicer
Als je bovenstaande foto ziet zou je denken te maken hebben met in kaart gebrachte vliegroutes of met een overzicht van alle internetverbindingen met hun knooppunten op aarde. Maar dat is het allemaal niet. Het is de röntgenhemel, in kaart gebracht door NASA’s Neutron star Interior Composition Explorer (NICER), een apparaat dat verbonden is aan het internationale ruimtestation ISS en dat al 22 maanden de hemel in röntgenlicht aan het observeren is. Het ISS draait in 93 minuten één rondje om de aarde en deels is het ruimtestation dan gebaad in het zonlicht, deels is het donker. Zodra het donker is aan boord van het ISS is NICER actief en bekijkt ‘ie allerlei röntgenbronnen aan de hemel. Die heldere witte knooppunten zijn bekende röntgenbronnen, die NICER onderzocht heeft en die je in de gelabelde versie hieronder ziet.
Credits: NASA/Nicer
Maar tussen die bronnen door, als van de ene naar de andere bron bewogen wordt (‘slewing’ heet dat in de wereld der telescopen) kijkt NICER ook naar wat tussendoor komt en dan vangt de telescoop op losse röntgendeeltjes op, die van elders uit het heelal komen. Dat zie je als al die gebogen strepen in de foto. Sommige bogen in de foto zijn ook echte structuren, zoals de boog linksboven, da’s de Cygnus Loop, een supernovarestant dat zo’n 90 lichtjaar in diameter is en pakweg 5000 tot 8000 jaar oud is. Sommige van de röntgenbronnen die NICER onderzocht heeft zijn neutronensterren, waarvan we sommigen als pulsar zien, áls hun energieke bundel die vanuit de magnetische polen de ruimte in wordt gestuurd, precies naar de aarde is gericht. Da’s ook het primaire doel van NICER: meer te weten komen over de aarde van neutronensterren, extreem compacte objecten die een zonsmassa of meer gepropt hebben zitten in een bolletje van 15 km doorsnede. Bron: NASA.
