28 maart 2024

Exoplanetenjager TESS heeft een supernova gemonitord en ’t is nog een bijzondere ook

Credits: Pixabay.

NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) is april 2018 gelanceerd om exoplaneten te ontdekken en bestuderen, maar als ‘bijvangst’ heeft ‘ie zo nu en dan ook andere vondsten in z’n waarneemnet. Zo heeft TESS onlangs een supernova met z’n instrumenten gemonitord en dat blijkt ook nog eens een bijzonder exemplaar te zijn. Het is een type Ia supernova, eentje waarbij een witte dwerg kaboem gaat als ‘ie door massatoevoer zwaarder wordt dan de Limiet van Chandrasekhar. Dit type supernova wordt als standaardkaars voor afstandsbepaling in het heelal gebruikt, onder andere om de expansiesnelheid van het heelal mee te bepalen, hetgeen heeft geleid tot de Hubble spanning. Onderzoek aan wat er exact bij zo’n type Ia supernova gebeurt is dan ook van groot belang voor andere velden in de sterrenkunde en kosmologie. En dan komen we gelijk bij het probleem bij de type Ia supernova: wat zorgt precies voor die massatoevoer van de witte dwerg, is dat een gewone ster, een andere witte dwerg, iets anders?

De foto met daarop ASASSN-18tb, rechts te zien. Credits: SDSS/Patrick Vallely (vallely.7@osu.edu)

ASASSN-18tb, zoals de supernova heet, blijkt erg bijzonder te zijn. In het spectrum van de supernova heeft men namelijk sporen van waterstof én helium gevonden en dat is nooit eerder bij dit type gevonden (zie dit overzicht van alle types supernovae). Dat wijst op de aanwezigheid van een gewone ster, die voornamelijk uit deze lichtste elementen bestaat. Op grond van alle waarnemingen heeft men nu het vermoeden dat ASASSN-18tb ontstaan is uit een systeem van drie objecten: twee witte dwergen en een gewone ster. Die dwergsterren draaiden om elkaar heen en knalden op elkaar, de thermonucleaire explosie van de supernova veroorzakend, en de gewone ster iets verderop moet de explosie met z’n lichte elementen vervuild hebben.

Ik schreef in mei ook al over deze bijzondere supernova, maar nu is het vakartikel eindelijk gepubliceerd: Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: OSU. p.s. Zo en nou ga ik mijn koffers inpakken. 😀

Share

Speak Your Mind

*