29 maart 2024

Yep, er zijn aanwijzingen voor een ‘donkere substructuur’ in de Melkweg

Afbeelding van de Melkweg met daarin de Gaia-data van de GD-1 stroom. Wit geeft aan dat er een sterke invloed is van de donkere substructuur, rood weinig invloed. Credit: Ana Bonaca, Gaia/ESA.

Ik had er twee maanden geleden al een blog aan gewijd, maar nu is daar de officiële verschijning van het vakartikel in the Astrophysical Journal (hier de gratis versie) over de ontdekking van een zogeheten ‘donkere substructuur’ in ons Melkwegstelsel, lees: een wolk van donkere materie. Nog even in een notendop waarvoor ze precies aanwijzingen hebben gevonden:

In en rondom ons melkwegstelsel zijn talloze sterstromen, langgerekte slierten van duizenden sterren per stroom, die gravitationeel gebonden zijn aan elkaar, dezelfde baan rondom het melkwegcentrum hebben en die het overblijfsel zijn van botsingen van bolvormige sterrenhopen en dwergstelsels met de Melkweg. In de langste van allemaal, de in 2006 ontdekte sterstroom GD-1, blijken allemaal gaten te zitten. GD-1 is het restant van een bolhoop die ooit (zo’n 300 miljoen jaar geleden) botste met de Melkweg en daarbij uit elkaar werd gerukt tot één lange sliert sterren. Onderzoek van Ana Bonaca (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) op basis van waarnemingen gedaan met de Europese Gaia satelliet laat zien dat er in GD-1 allemaal onderbrekingen blijken te zitten. Eén gat zou te verklaren zijn als het punt waar de bolhoop zich ooit moet hebben bevonden vóór z’n uiteenvallen, maar Bonaca vond nog een tweede gat, eentje met een ruwe rand, die zij de ‘spur’ noemt, Engels voor uitloper (zie de afbeelding hieronder, de ‘progenitor’ is de plek waar de bolhoop zich ooit bevond).

Credit: New Astrophysical Probes of Dark Matter, Ana Bonaca/GAIA

Het tweede gat en z’n ruwe rand lijken alsof er iets dwars door de stroom heen is geschoten en sterren in z’n vaart mee heeft genomen, als een enorme, onzichtbare kogel. Alle verklaringen op een rijtje zettend en wegstrepend omdat het niet alles kon verklaren bleef er maar eentje over: dat de ‘impactor’ die het gat veroorzaakt heeft miljoenen zonsmassa’s zwaar moet zijn en 30 tot 65 lichtjaar groot en dat het gaat om een wolk donkere materie, een dark substructure, zoals de onderzoekers het noemen.

Bron: CfA.

Share

Comments

  1. Buiten de prima waarnemingen zelf doet die laatste zin mij denken aan een aflevering van startrek, net iets teveel fantasie. Een losse wolk DM?

    • De theorie van DM staat inderdaad toe dat er in de verdeling van DM substructuren ontstaan. DM reageert alleen op de zwaartekracht (en wellicht ook op de zwakke wisselwerking) en daardoor is het mogelijk dat er plaatselijk opeenhopingen ontstaan. En zo’n lokale wolk van DM zou dan door de sterrenstelsels van GD-1 zijn gevlogen. Tsja ik geef toe dat het best Startrekiaans klinkt. 😀

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*