Impressie van een planeet die onder invloed van een UV-uitbarsting van z’n ster gaat gloeien, fluoresceren. Credit CSI/J.O’Malley-James.
Sterrenkundigen zijn op zoek naar aanwijzingen voor het bestaan van leven elders in het heelal. Eén van de geijkte methodes daarvoor is om de atmosfeer van exoplaneten met grote telescopen te bestuderen en te kijken of je daarin biosignaturen of -markers ziet, bepaalde elementen zoals zuurstof en methaan, die kunnen wijzen op het voorkomen van leven. Twee onderzoekers van het Carl Sagan instituut van de Cornell Universiteit in de VS, Jack O’Malley-James en Lisa Kaltenegger, hebben nu een nieuwe methode voorgesteld: kijk naar de gloed van exoplaneten die in de buurt staan van rode M-dwergsterren. Dat type sterren staat bekend om z’n grillige activiteit, waarbij ze flinke uitbarstingen kunnen meemaken en daarbij grote dosis UV- en röntgenstraling de ruimte inslingeren.
Artistieke impressie van een planeet met fluorescerende oceanen. Credit: Wendy Kenigsberg/Matt Fondeur/Cornell University
Dát was altijd het argument om te zeggen dat exoplaneten bij M-dwergen kansloos zijn om (primitief) leven te herbergen, want dat zou door al die schadelijke straling onmogelijk zijn. En we kennen inmiddels al aardig wat exoplaneten die in de ‘leefbare zone’ van hun M-dwerg zitten, zoals Proxima Centauri b, Ross 128b en TRAPPIST-1e, -f, -g, de zone waar het warm genoeg is om vloeibaar water aanwezig te laten zijn. In hun studie, 13 augustus gepubliceerd in the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, komt het tweetal op de proppen met de zogeheten biofluorescentie. Dat is het verschijnsel waarbij planten en dieren fluorescerend licht gaan geven, zich zodoende beschermend tegen UV-straling.
Credit: Available under Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication.
Op aarde kennen we het verschijnsel, zoals bepaalde onderzeese koralen laten zien, die zich in ondiepe wateren beschermen tegen het UV-licht van de zon (zie de foto hierboven). O’Malley-James en Kaltenegger hebben in hun studie berekeningen gedaan aan de straling van M-dwergen en de aanwezigheid van leven op planeten vlakbij de sterren – leven dat zich door biofluorescentie kan verweren tegen de sterke UV-straling. Het blijkt dat als er een uitbarsting van de ster plaatsvindt de lichtkracht van de planeet met 1 á 2 magnitudes kan toenemen, doordat het leven zich gaat beschermen door te fluoresceren. Die toename van de helderheid van exoplaneten zou door de grote toekomstige telescopen, zoals de TMT op Hawaï (áls die daar komt) en de ELT in Chili, waargenomen kunnen worden. Bron: Cornell/Carl Sagan Instituut + Centauri Dreams.
Speak Your Mind