12 oktober 2024

Ook gammaflitser GRB160821B blijkt een kilonova – een botsing van twee neutronensterren –  te zijn geweest

Animatie van GRB160821B op basis van HST waarnemingen. Credit: ESA /NASA /E. Troja.

Op 17 augustus 2017 werd de eerste kilonova ontdekt, een botsing van twee neutronensterren in een sterrenstelsel, ver verwijderd van de aarde. Van die botsing zagen we niet alleen de zwaartekrachtgolven (GW170817, gedetecteerd met LIGO/Virgo), maar ook de elektromagnetische straling van kilonova AT2017gfo. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Eleonora Troja (University of Maryland, VS) heeft nu de gegevens onderzocht van een zogeheten gammaflitser die op 21 augustus 2016 verscheen, GRB160821B, een zeer kortstondige uitbarsting van gammastraling, ontdekt met NASA’s Neil Gehrels Swift Observatory in de ruimte. Dankzij de waarnemingen aan GW170817 wisten Troja en haar collega’s wat de kenmerken van een kilonova zijn en met die kennis wisten ze dat GRB160821B ook een kilonova moet zijn geweest. Deze vond plaats in een sterrenstelsel ruim twee miljard lichtjaar verwijderd van de aarde. Er zijn geen zwaartekrachtgolven van gedetecteerd.

Infrarood straling van GRB160821B vergeleken met de straling van kilonova AT2017gfo en van een andere kilonova-kandidaat, GRB130603B. Credit: E. Troja.

In 2016 zag men de infraroodstraling van GRB160821B in de weken na de gammaflits niet toenemen, zoals wel de verwachting was. Maar ook GW170817 miste zo’n toename van IR-straling, dus dat hoort kennelijk bij kilonovae. Het lijkt erop dat het resultaat van de botsing van de twee neutronensterren bij GRB160821B een magnetar was, een zware neutronenster met een zeer sterk magnetisch veld. Die magnetar zou vervolgens in elkaar zijn geklapt tot een zwart gat. Bij de botsing werd zeer veel goud en platina geproduceerd, zoals ook bij GW170817 werd waargenomen. En da’s best opvallend eigenlijk, want van magnetars dachten ze altijd dat die de productie van goud en platinum verhinderen, maar dat is kennelijk niet het geval. Hier is het vakartikel over GRB160821B, verschenen in the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Science Daily.

Share

Comments

  1. Arie, een vraag.
    Moet de datum niet 21 augustus 2016 zijn i.p.v. 21 augusrus 2018 ?
    En wat betekenen de letters GRB en suffix B?, en GW voor GW170817?

    En nu begrijp ik ook waar steeds die brokken goud en platina in mijn achtertuin vandaan komen !

    Groet, Hans

    • Hans, bedankt voor je reactie. Ja klopt, datum moet 21 augustus 2016 zijn. Ik heb het aangepast. GRB’s zijn gamma ray bursts, bij ons gammaflitsers genoemd. Vaak duren ze hooguit twee seconden, dus vandaar de term flitser. Waar die B vandaan komt weet ik niet zeker, maar ik vermoed dat die dag twee flitsers zijn gedetecteerd, waarvan dit de tweede was. GW staat voor gravitational waves. Ik kom je wel een keertje helpen in je tuin, OK?

Speak Your Mind

*