Daar kwamen ze vandaan, S190828j en S190828i. Credit: LIGO/Virgo collaboration.
Woensdag 28 augustus detecteerden de LIGO en Virgo detectoren in de VS resp. Italië binnen een tijdsbestek van slechts 21 minuten twee passerende zwaartekrachtgolven – binnen 21 minuten, alsof je op de volgende bus zat te wachten, zoals het LIGO team zelf het omschreef.
New candidate #S190828l was detected by @LIGOLA @LIGOWA and @ego_virgo at 06:55:09 UTC. As our #GCN notes, #S190828j & #S190828l are *distinct events* that occurred 21 mins apart. Sometimes waiting for #GravitationalWaves is like waiting for a bus… https://t.co/UVW3T1f4bF pic.twitter.com/rHoMgkvCf9
— LIGO (@LIGO) August 28, 2019
Toen vervolgens duidelijk werd dat de twee ‘events’ – S190828j en S190828i – ook nog eens ongeveer vanuit dezelfde locatie aan de hemel afkomstig waren kwamen er gelijk geruchten op internet. Zou dit niet één zwaartekrachtgolf kunnen zijn, die door een tussen de bron en de aarde liggende zwaartekrachtlens, zoals een massieve cluster van sterrenstelsels, gesplitst is in twee zwaartekrachtgolven? Zwaartekrachtslenzen kennen we in optische beelden al tientallen jaren, waarbij we van ver verwijderde sterrenstelsels door tussenliggende clusters meerdere beelden zien, rondom de lens.
Een voorbeeld van een zwaartekrachtlens in optisch licht. Credit: NASA, ESA, and STScI.
Waarom zou dat ook niet met zwaartekrachtgolven kunnen gebeuren, dat die rimpels in de ruimte, veroorzaakt door catastrofale gebeurtenissen zoals de botsing van zwarte gaten, door de kromming van de ruimte door zwaartekrachtslenzen worden vermeerderd – zeg maar de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein in het kwadraat. In New Scientist verscheen vandaag een artikel waarin die mogelijkheid beschreven wordt, dat S190828j en S190828i inderdaad van één en dezelfde bron komen, gesplitst door eens zwaartekrachtlens. Echter…. S190828j en S190828i waren twee aparte zwaartekrachtgolven, beiden veroorzaakt door twee geheel verschillende ‘mergers’, botsingen van zwarte gaten. Ten eerste kwamen de zwaartekrachtgolven wel vanuit dezelfde richting aan de hemel, maar was de lokatie niet exact dezelfde. Er zat echt een duidelijk verschil in de vermoedelijke lokatie, zoals te zien in de volgende tweet.
Not really. The skymaps have no overlap. They are just parallel to each other, and close. Here both are plotted pic.twitter.com/nJttgc8yq8
— Salvatore Vitale (@sasomao) August 28, 2019
Belangrijkste argument dat we met twee aparte zwaartekrachtgolven te maken hebben is dat de sterkte van het signaal zeer sterk verschilde. Die sterkte drukt men uit in de kans dat het signaal vals is en dat was 8,5 × 10^-22 voor S190828j en 4,7 × 10^-11 voor S190828i. Zou het om een zwaartekrachtlens en twee gesplitste zwaartekrachtgolven gaan dan zou dat signaal dezelfde intensiteit moeten hebben gehad. Bron: Francis Naukas.
