3 december 2024

Hubble laat zien dat Seyfert 2 sterrenstelsels helemaal niet bestaan

Een superzwaar zwart gat omgeven door een donutachtige wolk van gas en stof. Credit: ESA.

Er is een categorie sterrenstelsels die bekend staan als Seyfert sterrenstelsels, vernoemd naar Carl Keenan Seyfert, de astronoom die deze klasse voor eerste identificeerde in 1943. Het zijn spiraalstelsels, die er in zichtbaar licht normaal uit zien, zoals het Andromedastelsel. Maar kijk je er met een telescoop naar in de hogere energiedelen van het spectrum, zoals in het ultraviolette of röntgengedeelte, dan blijken ze erg actief in hun centrum te zijn. Daar huist een superzwaar zwart gat, dat door de toevoer van materie erg actief is en veel straling uitzendt. Lang dacht men dat er twee typen Seyfert stelsels waren, de Seyfert 1 stelsels die in die hogere energieën veel straling uitzenden en de Seyfert 2 stelsels, die dat niet leken te doen. Dat leek zo omdat men dacht dat er om de kern een soort van donutachtige wolk van gas en stof zat die de straling tegenhield. Seyfert 1 stelsels zouden ook zo’n wolk hebben, alleen zouden we er met een bepaalde hoek zó tegenaan kijken dat de straling wel zichtbaar is, terwijl die hoek bij de Seyfert 2 stelsels zodanig zou zijn dat we de straling niet zagen. En daarmee zou het enige verschil tussen Seyfert 1 en 2 stelsels de hoek zijn waar tegen we eraan kijken.

Dat is ‘m, NGC 3147. Credits: Hubble Image: NASA, ESA, S. Bianchi (Università degli Studi Roma Tre University), A. Laor (Technion-Israel Institute of Technology), and M. Chiaberge (ESA, STScI, and JHU); illustration: NASA, ESA, and A. Feild and L. Hustak (STScI)

Maar nou waren er wat hardnekkige sterrenstelsels, met name NGC 3147, die de kenmerken van een Seyfert 2 stelsel hadden, op een donutachtige wolk na dan. Vandaar dat men lange tijd toch dacht dat stelsels als NGC 3147 echte Seyfert 2 stelsels zijn. Maar dat idee is nu met de Hubble ruimtetelescoop uit de wereld geholpen. Die heeft een uurtje getuurd naar NGC 3147 en die blijkt wel degelijk de straling uit de hogere energiedelen van het spectrum te vertonen, alleen werd dat zicht belemmerd door een groepje heldere sterren in de buurt. En daarmee lijkt de laatste representant van de Seyfert 2 sterrenstelsels, NGC 3147, een gewoon Seyfert 1 stelsel te zijn en lijkt de Seyfert 2 categorie helemaal niet te bestaan. Hier het vakartikel over de waarnemingen met Hubble, gepubliceerd in the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Discover Magazine.

Share

Comments

  1. Olaf van Kooten zegt

    Misschien een stomme vraag hoor, maar bestaan Seyfert-stelsels dan uberhaupt wel? Zijn het niet gewoon een soort van “obscured”, lage-energie quasars?

    • Er zijn veel van dat soort actieve sterrenstelsels: quasars, blazars, radiostelsels, Seyfert-stelsels. Het zou best kunnen gaan om één sterrenstelsels met een AGN (active galactic nucleus), waar we telkens vanuit een verschillende hoek naar kijken. Mmmmm, ik voel een Astroblogje aankomen. 🙂

Speak Your Mind

*