Nieuwe kleurrijke kaart Melkweg toont snaarvormige sterstructuren

Een team van astronomen van de Western Washington Universiteit heeft recent een kleurrijke nieuwe kaart van de Melkweg gepresenteerd. Groepjes van dezelfde kleur zijn sterren die tegelijk geboren werden en vervolgens nog lang in elkaars nabijheid blijven ‘hangen’. Samengesteld uit een tweede grote data set van ESA’s GAIA telescoop hebben de astronomen aangetoond dat sterren de neiging hebben om met hun ‘familie’ grote snaarvormige structuren te vormen.

Met de vorig jaar in april verschenen tweede data set van ESA’s GAiA ruimtetelescoop werden de posities en bewegingen van 1.7 miljard sterren uit en van de nabijheid van de Melkweg in kaart gebracht. Dit gebruikten astronomen voor hun onderzoek. Zo werd er een heuse stellaire ‘babyboom’ waargenomen, werd het stersysteem waaruit het interstellaire object ‘Oumuamua afkomstig zou kunnen zijn nader bepaald en men heeft zelfs de massa van de gehele Melkweg kunnen berekenen. Nu hebben onderzoekers van de Western Washington Universiteit nog een nieuwe ontdekking gedaan. Door de bewegingen te observeren van sterren in deze nieuwe data, kon het team groepen sterren catalogiseren die tegelijkertijd op dezelfde plek gevormd werden. Marina Kounkel, hoofd-auteur van de studie zei hierover; “Om te identificeren welke sterren samen gevormd zijn, zoeken we naar sterren die op dezelfde manier bewegen, omdat alle sterren die binnen dezelfde wolk of cluster gevormd zijn zich eender bewegen.” Met Gaia kon men veel meer groepen identificeren op veel grotere afstanden.

Met de Gaia data konden de onderzoekers 2000 nieuwe groepen identificeren die tezamen gevormd waren en voortbewogen. Dit tot een afstand van 3000 lichtjaar vanaf de aarde. Wat werkelijk verrassend was voor de astronomen was dat deze sterren samen leken te klonteren in snaarvormige structuren om daar ook voor lange tijd te blijven ‘hangen’. Kounkel zegt hierover; “Over het algemeen dachten we dat jonge sterren hun geboorteplaatsen slechts een paar miljoen jaar na hun vorming zouden verlaten en de banden met hun oorspronkelijke familie volledig zouden verliezen – maar het lijkt erop dat sterren tot een paar miljard jaar dicht bij hun ‘broers- en zusjessterren’ kunnen blijven.”

Ook interessant was dat de lijnstructuren van de jongere sterren – minder dan 100 miljoen jaar oud – zich haaks uit te lijken strekken ten opzichte van de spiraal armen van de Melkweg. De lijnstructuren van de oudere sterren, lijken meer uitgelijnd met de spiraalarmen van de Melkweg zelf. De onderzoekers stellen dat dit deel kan uitmaken van de levenscyclus van de structuren. Het bestuderen van de oudere structuren zou ook astronomen kunnen helpen met het bepalen van de stabiliteit van de spiraalvormige structuur van de Melkweg zelf. Het artikel is gepubliceerd in augustus j.l. in het Astronomical Journal*. De video animatie hieronder toont Gaia zoekende naar snaarvormige structuren van sterren. Bron; ESA Gaia / New Atlas

*_{https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-3881/ab339a}