29 maart 2024

Venus heeft wellicht miljarden jaren lang een aangenaam, leefbaar klimaat gehad

Artistieke impressie van een aangename, blauwe planeet Venus. Courtesy: NASA/JPL-Caltech. Deze afbeelding mag onder voorwaarden vrij gebruikt worden.

Uit een recente studie is gebleken dat Venus een leefbare planeet zou kunnen zijn geweest voor een periode van 2 tot 3 miljard jaar en dit hier wellicht pas 700 miljoen jaar geleden een einde aan is gekomen. Al jarenlang hebben wetenschappers aanwijzingen gevonden dat Venus ooit voldoende water heeft bevat om kleine oceanen te ondersteunen, maar in hoeverre dit tot een leefbare planeet heeft geleid was niet bekend.

Om te eindelijk te achterhalen, hebben onderzoekers een computermodel ontwikkeld waarin vijf scenario’s zijn uitgewerkt. Hieruit blijkt dat Venus wel degelijk voor langere tijd een aangename, blauwe planeet zou kunnen zijn geweest. Dat betekent dat Venus dus binnen de leefbare zone ligt, ondanks het feit dat de planeet ruim het dubbele van de hoeveelheid zonnestraling ontvangt in vergelijking met de aarde. Bij alle scenario’s blijft de temperatuur aan het oppervlak van Venus keurig onder de 50 graden. Deze bevinding zou grote gevolgen kunnen hebben voor ons begrip van de leefbaarheid van exoplaneten. Maar waarom is hier bij Venus een einde aan gekomen? Watskebeurt?

Wel, wetenschappers weten dat het oppervlak van Venus slechts 700 miljoen jaar oud is. Dat betekent dat 700 miljoen jaar geleden het gehele oppervlak van de planeet “ververst” is en wellicht heeft dit het einde betekent voor de leefbaarheid van Venus. De betrokken onderzoekers hebben nu de volgende tijdlijn geschetst voor de ontwikkeling van de atmosfeer van onze zusterplaneet:

Zo’n 4,2 miljard jaar geleden, vlak na haar ontstaan, moet Venus snel zijn afgekoeld en een atmosfeer ontwikkeld hebben die gedomineerd werd door kooldioxide. Vervolgens is veel van dit CO2 de miljarden jaren hierna opgenomen door rotsen (net zoals bij de aarde is gebeurd) en zou de dampkring 800 miljoen jaar geleden gedomineerd zijn geweest door stikstof en methaan.

Echter, circa 700 miljoen jaar geleden werd het oppervlak van de planeet zo’n beetje ondersteboven gekeerd, waarbij een gigantische hoeveelheid CO2 in de dampkring is gedumpt – te veel om opgenomen te worden door rotsen. Vanaf dat moment is een op hol geslagen terugkoppelingslus ontstaan, wat geleid heeft tot een hyperbroeikaseffect en de hel-achtige planeet Venus die we nu kennen.

Op aarde hebben we ooit een vergelijkbare situatie gehad, waarbij door “uitgassen” plotseling veel CO2 in de dampkring werd gedumpt (namelijk de creatie van de Siberian Traps 500 miljoen jaar geleden), maar dit was lang niet op dezelfde schaal als bij Venus heeft plaatsgehad.

Bron: Europlanet Society

Share

Comments

  1. De bewoners van Venus zijn toendertijd op een nieuwe planeet terecht gekomen, de aarde, en nu wij hier een broei-hyper-kaseffect tegemoet gaan, gaan we naar Mars. Haha. Wie zal het zeggen.

  2. Robert Heijd zegt

    Wat mij ook opvalt is dat men bij planeet Mars claimt dat er geen atmosfeer is vanwege het verlies van de magnetosfeer, maar dat bij Venus, met een atmosfeer van 92 bar, er ook slechts een minimale magnetosfeer is gevonden.

    • Wybren de Jong zegt

      Het belangrijkste voor het vasthouden van een atmosfeer is nog altijd de massa van de planeet. Mars heeft een kleine massa vergeleken met Venus en de aarde. De magnetische blokkade van de zonnewind is van ondergeschikt belang, als ik het goed begrijp. Het gaat alleen een grote rol spelen als de massa v.d. planeet niet groot genoeg is om de atmosfeer vast te houden.

  3. Quote: “Dat betekent dat 700 miljoen jaar geleden het gehele oppervlak van de planeet “ververst” is…”

    Het gehele oppervlak? Nee, de ondergrond van een klein dorpje bleef dapper weerstand bieden aan…
    [ Sorry, ik laat me weer even mee slepen door een ander verhaal. 😉 ]

    Groet, Obelix 😛

    Quote : “Echter, circa 700 miljoen jaar geleden werd het oppervlak van de planeet zo’n beetje ondersteboven gekeerd, waarbij een gigantische hoeveelheid CO2 in de dampkring is gedumpt…”

    We weten wellicht dat op een aantal(?) plekken of misschien het hele oppervlak van Venus slechts 700 miljoen jaar oud is, maar hoe weten we wat de situatie voor die tijd anders was?
    Waarom kan Venus voor die tijd niet regelmatig ‘binnenste buiten’ zijn gekeerd? Waarom zou er ooit die stabiele N2 – CH4-atmosfeer moeten zijn geweest?

    Is er overigens een aanwijsbare reden voor dit binnenste buiten keren van Venus? Waren het vulkanen, zoals ‘hier op Aarde in ‘Siberië’ of was er wellicht een enorme impact met een extra-Venucial, waardoor de boel ‘ondersteboven werd gekeerd?

    Groet, Paul

Speak Your Mind

*