28 maart 2024

NASA brengt de gekromde ruimte van een zwart gat in beeld

Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Jeremy Schnittman

De NASA is vandaag met een prachtige visualisatie gekomen van de gekromde ruimte rondom een zwart gat, eentje die verdacht veel lijkt op het zwarte gat Gargantua uit de film Interstellar [1]Nou ja, heel verrassend is dat ook weer niet, want aan die film werkte Kip S. Thorne mee, de beroemde natuurkundige die expert is op het gebied van zwaartekracht. Hij won ook de Nobelprijs, omdat hij … Lees verder. Dat massa de ruimte kan krommen weten we sinds Albert Einstein’s Algemene Relativiteitstheorie uit 1915. Zwarte gaten zijn een extreem compacte vorm van massa en zij kunnen de ruimte zeer sterk krommen. Zo sterk zelfs dat het licht van de accretieschijf rondom de waarnemingshorizon van zwarte gaten, de platte schijf van roterend gas dat aangetrokken is en dat in het zwarte gat valt, wordt afgebogen aan de onderkant en bovenkant, zoals te zien aan de visualisatie hierboven en -onder.

Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Jeremy Schnittman

Als we het zwarte gat van opzij bekijken (‘edge-on’) dan zien we de linkerkant helderder dan de rechterkant. Dat komt door de zogeheten ‘Doppler beaming’, waarbij de kant met het gas dat naar ons toe komt helderder is dan de kant waar het gas van ons af gaat. Zouden we de accretieschijf van boven zien (‘face-on’) dan zou dat onderscheid verdwijnen, want dan is er geen verschil tussen gas dat naar ons toe komt en van ons af gaat. De achterkant van de accretieschijf – van ons vandaan gezien – wordt naar boven en onder toe afgebogen en dat zorgt voor de ophogingen in het midden aan boven- en onderkant. En dan is er nog de zogeheten fotonring, waaruit licht vandaan komt dat enkele keren om de waarnemingshorizon is gevlogen en dat erin geslaagd is om (nog net) het zwarte gat te verlaten. Hieronder een gelabelde versie van de visualisatie – dubbelklikken voor een grotere versie.

Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Jeremy Schnittman

Bron: NASA/Goddard.

Voetnoten

Voetnoten
1 Nou ja, heel verrassend is dat ook weer niet, want aan die film werkte Kip S. Thorne mee, de beroemde natuurkundige die expert is op het gebied van zwaartekracht. Hij won ook de Nobelprijs, omdat hij met LIGO als eerste zwaartekrachtgolven ontdekte.
Share

Speak Your Mind

*