29 maart 2024

Romulus laat zien dat groei van superzware zwarte gaten samenhangt met het omringende sterrenstelsel

Fragment uit de Romulus simulatie. Credit: P. Natarajan et al.

Ik begon de dag al heel vroeg met superzware zwarte gaten, dus laat ik ‘m er ook maar mee afsluiten. Dat er een verband is tussen de groei van superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels en dat omringende sterrenstelsel zelf wordt al heel lang vermoed, maar hoe die relatie er dan precies uitziet is niet bekend. Eigenlijk lagen er ruwweg twee varianten van relaties: de groei van groei van superzware zwarte gaten (Engels: supermassive black holes, SMBH’s) zou verband kunnen houden met de snelheid waarmee sterren geboren worden in het sterrenstelsel óf het zou gelinkt zijn aan de massa van het sterrenstelsel. Een team van sterrenkundigen van Yale Universiteit onder leiding van Priyamvada Natarajan heeft nu ontdekt dat die relatie er inderdaad is en eigenlijk dat beide varianten juist zijn. Daar zijn ze achter gekomen door een simulatie op de computer van het heelal, waarin vanaf de oerknal tot aan nu nagebootst wordt welke scenario’s er allemaal mogelijk zijn in de evolutie van sterrenstelsels en de SMBH’s in hun centra. De naam van die simulatie: Romulus. Die laat zien dat de groei van SMBH’s gekoppeld is aan die snelheid van stervorming: hoe groter de snelheid van stervorming des te groter de groei van de SMBH’s. Maar ook blijkt dat er een soort van zelf-corrigerende factor is: als SMBH’s te groot worden in verhouding tot het hun omringende stelsel dan zal z’n groei door diverse fysische processen afnemen (zoals verminderde toevoer van materie), is de SMBH daarentegen te klein in verhouding tot het omringende stelsel dan zal ‘ie juist flink in omvang toenemen en de verhouding weer compenseren.

Bron: Yale.

Share

Speak Your Mind

*