29 maart 2024

Voor ’t eerst is een röntgenbron versterkt door een zwaartekrachtlens waargenomen

Artistieke interpretatie van een zwaartekrachtlens. Credit: Matthew Bayliss et al / MIT

Albert Einstein voorspelde het fenomeen der zwaartekrachtlenzen en in 1979 werd er voor het eerst eentje gezien bij de quasar Q0957+651: het effect dat een relatief zeer sterk zwaartekrachtveld, zoals dat van een cluster van sterrenstelsels, het licht van een daarachterliggend voorwerp afbuigt én versterkt. Sinsdien zijn er veel zwaartekrachtlenzen ontdekt – hier een lijst met 100 mooie exemplaren. Tot nu toe waren dat allemaal optische achtergrondbronnen, die door de zwaartekrachtlens versterkt werden. Maar daar is recentelijk verandering in gekomen, want sterrenkundigen van het MIT zijn er voor het eerst in geslaagd om een röntgenbron te zien, die door een zwaartekrachtlens is versterkt.

Zo werkt een zwaartekrachtlens. Credit: NASA and ESA

Met behulp van een tussenliggende cluster van sterrenstelsels, de Phoenix cluster op 5,7 miljard lichtjaar afstand, vonden ze een blauw spatje licht, afkomstig van een klein, jong sterrenstelsel op 9,4 miljard lichtjaar afstand. Het gaat om een stelsel dat 10.000 keer zo klein als het Melkwegstelsel is, maar dat een hoge productie van sterren kent – zeer zware, hete sterren die in zeer korte tijd door hun brandstof heen zijn en die veel röntgenstraling produceren. Met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop keken de sterrenkundigen een maand lang naar die cluster en daarin zagen ze een klein boogje blauw licht, dat het röntgenlicht van het kleine achtergrondstelsel bleek te zijn. Het bleek dat door de zwaartekrachtswerking van de Phoenix cluster het licht van het kleine achtergrondstelsels maar liefst 60 keer werde versterkt. Men was zelfs in staat om in dat stelsel twee delen te onderscheiden met een verschillende hoeveelheid röntgenstraling. In Nature Astronomy schreven ze er een vakartikel over. Bron: MIT.

Share

Comments

  1. Ik denk aan een jong Herbig Haro systeem met twee z.g. x-ray bowshocks., zie:

    https://bigbang-entanglement.blogspot.com/2019/10/dual-x-ray-herbig-haro-black-holes-in.html

  2. Kijk wellicht ook eens hiernaar:
    Hubble Controversy explained by Dark Matter Density Variations.
    The Early / Late redshift/speed indications are between 67km/s and74km/s.
    According to Q-FFF Theory, The dark matter ( black hole) density variation between Galaxy (clusters) and the less dense clean DM vacuum should be the origin
    see: https://bigbang-entanglement.blogspot.com/2019/10/hubble-controversy-explained-by-dark.html

Speak Your Mind

*