18 april 2024

Sterrenkundigen ontdekken een kosmische Yeti verscholen in stof in het vroege heelal

Impressie van de kosmische Yeti. Credit: James Josephides /Christina Williams /Ivo Labbe)

Gebruikmakend van de Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in Chili hebben sterrenkundigen uit Australië en de VS een enorm sterrenstelsel in het vroege heelal verscholen in een dichte wolk van stof ontdekt – een kosmische Yeti zoals ze het noemen. Het licht van het sterrenstelsel heeft er maar liefst 12,5 miljard jaar over gedaan om ons op aarde te bereiken, een teken dat het stelsel al bestond in het vroege heelal, toen dat nog in z’n jeugdjaren verkeerde. In optisch licht was er niets te zien, maar met ALMA zag men vaag iets tevoorschijn komen, bijeen vergaard door de 66 radioschotels die ALMA vormen. Dat wijst erop dat het licht van het sterrenstelsel geblokkeerd wordt door dichte wolken van stof. Christina Williams (Universiteit van Arizona) en haar team denken dat we te maken hebben met een jong, groot sterrenstelsel waarvan het licht van z’n sterren tegengehouden wordt door dichte stofwolken. Dat stof wordt warm en de gloed daarvan kan door ALMA opgevangen worden in het submillimeter-bereik van het elektromagnetisch spectrum. Het sterrenstelsel – voorlopig 3MM-1 geheten – moet ongeveer net zoveel sterren als ons Melkwegstelsel hebben (pakweg 200 á 400 miljard zonsmassa), maar een veel hogere sterproductie – pakweg 300 zonsmassa per jaar (da’s honderd keer hoger dan de productie van de Melkweg). Het gebied waarin men deze ‘kosmische Yeti’ vond heeft een omvang van 1/100e van de Volle Maan, een klein stukje dus. De vraag is nu of het een voorkomen van dit monsterstelsel in het vroege heelal een uitzondering is of dat ze in het vroege heelal vaker voorkwamen. Met hedendaagse instrumenten zijn ze bijna niet waar te nemen (op lucky ones zoals deze van ALMA na), maar met de James Web Space Telescope (JWST), de opvolger van de Hubble ruimtetelescoop, die in staat is sterrenstelsels in het vroege heelal dwars door hun stofwolken heen te zien, hopen ze er meer van te kunnen ontdekken. Hier het vakartikel over de ontdekking van de kosmische Yeti, verschenen in the Astrophysical Journal.  Bron: Universiteit van Arizona.

Share

Speak Your Mind

*