Eerste foto van zwart gat, M87*, gemaakt met de EHT. (c) EHT Collaboration.
Op woendag 10 april kon de wereld voor het eerst een foto zien van een zwart gat, het superzware zwarte gat M87* in het centrum van het elliptische sterrenstelsel M87, gemaakt met de Event Horizon Telescope (EHT). En nu, ruim een half jaar na die bekendmaking, is er ophef, gedoe in de sterrenkundewereld. Wat is het geval: voor grote, internationale samenwerkingsverbanden zoals de EHT is geld nodig, veel geld. In september werd bekend dat de Amerikaanse tak van de EHT al drie miljoen dollar zou krijgen, maar de Nederlandse tak onder leiding van Heino Falcke had op een aanvraag bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een afwijzing gekregen. Falcke was in april in Brussel nog dé man van dé allereerste foto van een zwart gat, maar nu nee te horen krijgen op een aanvraag voor verdere financiering is een bittere pil. Toen de Volkskrant hem daarover benaderde deed hij daarin z’n beklag, dat hij zich een beetje moe en in de steek gelaten voelde. Dat interview werd gelezen door Tweede kamerlid Jan Paternotte (D66), die er kamervragen aan minister van Engelshoven van wetenschapsbeleid over ging stellen. En wat gebeurt er vervolgens: dat Ingrid van Engelshoven in de beantwoording van de vragen doodleuk zegt dat zij besloten heeft dat Falcke’s EHT-project toch eenmalig € 200.000 subsidie krijgt.
Hier sta ik wel even van te kijken: De minister van OCW die @NWONieuws omzeilt en toch geld toekent aan wetenschapper nadat kamervragen gesteld zijn over afwijzing van NWO subsidie-aanvraag. Ondermijning van de legitimiteit van ons financieringssysteem uit onverwachte hoek… https://t.co/9pCvTgtY9R
— Belle Derks (@belle_derks) October 30, 2019
Dát zette weer kwaad bloed bij andere wetenschappers, die ook moeite doen om geld voor hun onderzoek bij elkaar te sprokkelen. Onderzoeksfinancier NWO wordt openlijk door de minister gepasseerd voor één specifiek wetenschappelijk doel, dus waarom zou ze dan ook niet andere onderzoeken kunnen financieren? Vandaag zegt Falcke dat z’n aanvraag bij het NWO vermoedelijk is afgewezen omdat hij de aanvraag kort voor de presentatie in april schreef en het onder de tijdsdruk en de spanning van dat moment geen beste aanvraag werd – een argument dat anderen op ideeën brengt:
Ik ga deze smoes ook gebruiken als #nwo / @hetNRO een voorstel van mij afkeurt #Falcke #zwartegat https://t.co/UykLMqdQlv pic.twitter.com/eFFwsIvbXm
— Paul A. Kirschner (@P_A_Kirschner) October 31, 2019
Afijn, dit zal vast nog wel een staartje krijgen. Morgenavond zie ik Raquel Fraga-Encinas (Radboud Universiteit), die ook betrokken is bij het Nederlandse EHT-team, als zij in Papendrecht een lezing houdt over de EHT-foto. Ik ben benieuwd hoe zij aankijkt tegen dit gedoe. Bron: Volkskrant.
