29 maart 2024

Ster S5-HVS1 – weggeschoten vanuit het ‘hart van de duisternis’ – zal het Melkwegstelsel verlaten

Impressie van één ster die in een zwart gat verdwijnt en eentje die weg wordt geschoten. Credit: S5 Collaboration.

Sterrenkundigen hebben in het zuidelijke sterrenbeeld Kraanvogel (Latijn: Grus) een ster ontdekt, die zo snel vliegt, dat ‘ie zeer zeker het Melkwegstelsel zal verlaten. De ster heet S5-HVS1 (HVS staat voor High Velocity Star) en hij blijkt een snelheid van maar liefst 6 miljoen km/u te hebben, da’s zeker tien keer zo snel als de meeste sterren in de Melkweg. Sergey Koposov (Carnegie Mellon University) en z’n team keken met de Southern Stellar Stream Spectroscopic Survey naar die ster en ze vonden naast die enorme snelheid dat ‘ie zo’n vijf miljoen jaar geleden vlakbij Sagittarius A* – het hart van de duisternis á la Joseph Conrad’s beroemde roman – da’s het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, moet zijn weggeschoten. Men denkt dat dat gebeurd is via het zogeheten Hills Mechanisme, genoemd naar de sterrenkundige Jack Hills, die er in 1988 geleden als eerste mee kwam. Bij dat mechanisme is er sprake van een dubbelster vlakbij een superzwaar zwart gat. Door de gravitationele aantrekkingskracht van het zwarte gat wordt de dubbelster uiteengerafeld, waarbij één ster ongelukkigerwijs in het zwarte gat kukelt en verorberd wordt en de andere ster weg wordt gekatapulteerd, da’s in dit geval S5-HVS1, die ruim twee keer de massa van de zon heeft.

De huidige positie van S5-HSV1. Credit: Sergey Koposov.

De waarnemingen aan de snel bewegende ster werden gedaan met het 2dF instrument verbonden aan de Anglo-Australian Telescope (AAT) van het Siding Spring Observatorium in Australië en met de Gaia satelliet van de ESA. Hij staat nu op 29.000 lichtjaar afstand van de aarde, een afstand die relatief dichtbij is en het mogelijk maakt er gedetailleerde waarnemingen aan te verrichten. Het zal nog wel duren voordat ‘ie daadwerkelijk het Melkwegstelsel heeft verlaten, want hij doet er nu, ondanks z’n snelheid, altijd nog 180 jaar over om één lichtjaar te overbruggen. Hieronder een video over de ‘runaway star’ S5-HSV1.

Hier het vakartikel over de ontdekking van S5-HSV1, verschenen in the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Carnegie.

Share

Speak Your Mind

*