29 maart 2024

OSIRIS-REx: Bennu is een actieve planetoïde, die kleine steentjes wegschiet

Impressie van OSIRIS-REx, die monsters verzamelt bij Bennu. Credit: NAS.

Op 3 december 2018 kwam NASA’s OSIRIS-REx [1]dat staat voor de Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer. aan bij 101955 Bennu, een kleine planetoïde, van waar de ruimteverkenner monsters moet gaan verzamelen, om die vervolgens naar de aarde terug te brengen – de Amerikaanse variant van de Hayabusa2 dus. OSIRIS-REx draait in een baan om Bennu en diverse malen heeft ‘ie meegemaakt dat er vanaf de planetoïde deeltjes en zelfs kleine steentjes wegschieten. Van planetoïden hebben we altijd het beeld dat die in tegenstelling tot kometen niet-actief zijn, kale steenklompen in de ruimte, waar weinig spectaculairs gebeurt. Maar er blijkt ook een categorie ‘actieve planetoïden’ te zijn en de koolstofrijke Bennu, die gemiddeld 245 meter in doorsnede is, is er zo eentje. OSIRIS-REx heeft drie keer meegemaakt dat er flinke hoeveelheden deeltjes en steentjes vanaf het oppervlak de ruimte in schieten, op 6 en 9 januari en op 11 februari dit jaar. De foto hieronder toont links de uitgeschoten deeltjes op 6 januari, gefotografeerd met de NavCam 1 camera.

Credits: NASA/Goddard/University of Arizona/Lockheed Martin

De deeltjes blijken van verschillende plekken van Bennu te komen. Ze zijn tussen 1 en 10 cm in doorsnede. De eerste ‘uitbarsting’ kwam vanaf het zuidelijk halfrond van Bennu, de tweede en derde vanaf z’n evenaar. Alle drie vonden ze plaats tijdens de late middag, gerekend met de omwentelingsperiode van Bennu, die in 4,3 uur om z’n as draait. Niet alle deeltjes die van Bennu’s oppervlak wegschieten blijkt de ruimte in te verdwijnen – een deel valt na verloop van tijd weer terug op het oppervlak. Er zijn drie oorzaken bedacht voor deze activiteit van Bennu: het zou kunnen dat er meteorieten inslaan op Bennu, het zou kunnen gaan om verbrokkeling van oppervlaktegesteente door uitdroging en temperatuurverschillen (’thermal stress fracturing’) en het zou kunnen dat het te maken heeft met het vrijkomen van verdampt water. Welke oorzaak de juiste is dat is niet bekend (wellicht is het een mix).

In het tijdschrift Science verscheen vandaag een artikel over de waarnemingen aan de uitstoot van deeltjes vanaf Bennu. Bron: NASA.

Voetnoten

Voetnoten
1 dat staat voor de Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer.
Share

Speak Your Mind

*