28 maart 2024

Een terugblik op het Gala van de Sterrenkunde

Gisteravond werd in de Stadsgehoorzaal in Leiden het Gala van de Sterrenkunde gehouden. De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) organiseerde deze bijzondere avond om 20 jaar NOVA en 100 jaar Internationale Astronomische Unie (IAU) te vieren. Samen met Astrobloggers Jan Brandt, Jan Heuser en Paul Bakker heb ik het gala bijgewoond.

Tijdens het avondvullende Gala werd aan de hand van presentaties van de top van de Nederlandse astronomie teruggekeken op 100 jaar sterrenkunde en baanbrekend onderzoek. Zo kwamen de grote successen naar voren waar Nederland een grote rol in heeft gespeeld (en nóg steeds speelt), zoals de eerste foto van een zwart gat, M87* gemaakt met de Event Horizon Telescope, het in kaart brengen van 1,7 miljard sterren in de Melkweg door Gaia en het onderzoek aan de eerste waargenomen botsing van neutronensterren GW170817.

Rara, wie zijn deze vreemde gasten? Gemaakt met een infraroodcamera op de tentoonstelling.

Daarnaast werd er op het gala vooruitgekeken naar de toekomst en de grote vragen binnen de moderne sterrenkunde, zoals de zoektocht naar buitenaards leven. De presentatoren van de avond, IAU-president Ewine van Dishoeck en Jim Jansen (hoofdredacteur New Scientist) regen in duo alle onderwerpen aan elkaar, waarbij naast de presentaties ook andere dingen werden gedaan, zoals een astronomiequiz van Astronomy on Tap en twee muzikale intermezzo’s van Lodewijk Lenaerts en Yello Submarine.

Koning Willem-Alexander komt binnen in de Stadsgehoorzaal.

Speciale gast op het gala was Koning Willem-Alexander, die voorafgaand aan het gala een rondleiding kreeg langs de verschillende tentoonstellingen in de Stadsgehoorzaal en die daar verschillende onderzoekers en wetenschappers sprak. Een deel van het gala zelf werd door hem ook bijgewoond.

Tijdens het gala werd de uitreiking van de beste astrofoto bekendgemaakt, waarvoor door NOVA en de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS) in samenwerking met de populairwetenschappelijke tijdschriften New Scientist en Zenit een wedstrijd was georganiseerd, waar amateur-astrofotografen konden deelnemen. Maurice Toet uit Zoetermeer bleek die wedstrijd met een opname van de Coconnevel (IC 5146) in het sterrenbeeld Zwaan te hebben gewonnen.

Jan Heuser bij zijn winnende foto.

Er waren vijf categorieën van foto’s en in de categorie Sterrenstelsels bleek Astroblogger Jan Heuser de winnaar te zijn. Hij had een foto gemaakt van enkele sterrenstelsels in Grote Beer, waaronder M106 – een foto die wij als Astrobloggers uiteraard véél mooier vonden dan de foto van Toet. Nou ja, op zich had ik er wel vrede mee, want Maurice Toet is ook een ‘telg’ uit de Christiaan Huygensvereniging, waar naast Heuser en Toet ook andere bekende astrofotografen uit gerold zijn, zoals Paul Bakker, Peter Pulles, Jan Brandt en André van der Hoeven.

Special guest op het gala was emeritus-hoogleraar prof. Kees de Jager. In eerste instantie kregen we een op Texel gemaakt interview te zien dat Jim Jansen met de Jager had en iedereen dacht dat de Jager, die met z’n leeftijd van 98 jaar ook al richting een 100-jarig jubileum gaat, niet in levende lijve op het gala zou zijn. Maar de altijd nog actieve sterrenkundige bleek wel degelijk aanwezig en hij kreeg van het publiek een staande ovatie als eerbetoon voor zijn gehele oeuvre. De Jager staat iedere maand nog in Zenit met een column en iedereen is vol bewondering over zijn uitstekende geheugen, die hem nog nummer in de steek laat. In de pauze spraken we nog even kort met hem.

Een trio Astrobloggers met prof. C. de Jager en een dame (De Jager z’n vrouw?), die als enige ooit in sterrenwacht Sonneburgh in Utrecht is geboren.

Het gala werd afgesloten met een presentatie door André Kuipers, die in rap tempo vertelde hoe de sterrenkunde voor hem inspiratiebron was, waarbij hij Carl Sagan en Govert Schilling noemde als mensen waar hij bewondering voor had.

Afijn, het was een zeer geslaagde avond, die wat ons betreft zeker navolging mag krijgen en daar willen we zeker geen 100 jaar op wachten. Misschien in 2021 als Kees de Jager 100 jaar is geworden en we zijn jubileum vieren – De Jager zelf vond dat een uitstekend idee. 😀

Share

Speak Your Mind

*