19 april 2024

Bizarre “suikerspin-planeten” waargenomen door de Hubble-ruimtetelescoop

Artistieke impressie van Kepler-51 en diens “suikerspin-planeten”. Credits: NASA, ESA, and L. Hustak, J. Olmsted, D. Player and F. Summers (STScI)

Ik wil even de tijd nemen om het te hebben over een “nieuwe” klasse van planeten: de zogenaamde Super-Puffy planeten. Puffy is het Engelse woord voor “opgezwollen” en dat is exact wat er met deze planeten aan de hand is. De meeste planeten uit deze klasse die we kennen draaien om één en dezelfde ster, namelijk Kepler-51 – maar liefst drie stuks! Deze zijn in 2012 ontdekt door de Kepler-ruimtetelescoop, hoewel pas in 2014 werd vastgesteld dat deze planeten een uitzonderlijk lage dichtheid hebben, vergelijkbaar met dat van een suikerspin.

Nieuwe Hubble-waarnemingen hebben nu de grootte en omvang van deze planeten nog beter vastgesteld, waarbij hun “super-opgezwollen” aard is bevestigd. De planeten wegen niet meer dan enkele aardemassa’s, maar hebben allemaal een opgeblazen dampkring van waterstof en helium die ze weinig kleiner dan Jupiter maakt. Dat betekent dat deze planeten op een afstandje eruit zien als gasreuzen, maar in werkelijkheid honderd keer minder massa hebben dan Jupiter!

Onderzoekers hebben ook geprobeerd om te bepalen of de dampkring van deze planeten water bevat, maar helaas is het niet mogelijk gebleken om een spectrum te verkrijgen. Vermoedelijk komt dit door hoge wolken in de atmosfeer van deze planeten, die het “signaal” van waterabsorptie simpelweg tegenhouden. Het is helaas iets dat (veel te) vaak voorkomt in de sterrenkunde, hoewel meestal een stuk dichter bij huis: het is te bewolkt!

De grootte van de planeten bij Kepler-51 vergeleken met die in het zonnestelsel. Credits: NASA, ESA, and L. Hustak and J. Olmsted (STScI)

Maar goed, hoe zijn deze planeten ontstaan? Wel, vermoedelijk voorbij de zogenaamde “sneeuwlijn”, het punt waarop ijzige materialen kunnen overleven. Vervolgens zijn de planeten naar binnen gemigreerd voordat ze voldoende massa konden verzamelen om een echte gasreus te worden. In de toekomst (ongeveer een miljard jaar) zal de binnenste planeet (Kepler-51b) een kleinere en hetere versie van Neptunus gaan worden, terwijl Kepler-51d vermoedelijk een planeet van lage dichtheid zal blijven – althans, volgens de huidige modellen van planetaire evolutie.

Hoe dan ook, deze planeten zijn heel bijzonder en compleet anders dan de planeten in het zonnestelsel en hiermee vormt het Kepler-51 stelsel een mooi “laboratorium” om onze theorieën van planeetvorming te testen.

Bron: NASA

Share

Comments

  1. Correctie voorstel
    Quote: “terwijl Kepler-51b vermoedelijk een planeet van lage dichtheid zal blijven”, volgens mij gaat over Kepler-51d !
    Zie brontekst.

    Groet, Paul

  2. Olaf van Kooten zegt

    Je hebt helemaal gelijk, bedankt voor de melding 😉

  3. Met de gegevens van onderstaande site ben ik gaan rekenen.
    Die planeten zouden de volgende dichtheden hebben:
    Kepler-51b – – 0,036 kg/dm3
    Kepler-51c – – 0,033 kg/dm3
    Kepler-51d – – 0,051 kg/dm3

    ( Water 1,0 kg/dm3 ; lucht 0,0013 kg/dm3 )
    Dus zo’n 25 tot 40 zo zwaar als lucht…
    Zou je daaruit kunnen concluderen dat er (nog) geen vaste of vloeibare kern (van betekenis) in deze objecten zit?

    [ Ik las elders dat ons zonnestelsels niet van deze planeten heeft. Ik ken die ook niet, dus dat is niet verrassend. Maar zou het kunnen dat in de Kuiperbelt toch nog één of meerdere van deze suikerspinnen verstopt zit?
    Planeet X ( Of negen?) die op gezette tijden ons nog wat ‘staartsterren’ toezend? 😕 ]

    Groet, Paul

    http://exoplanet.eu/catalog/

Speak Your Mind

*