29 maart 2024

Wat geeft meer energie aan je oog: een supernova op de plek van de zon of een waterstofbom tegen je oog aan?

Betelgeuze gefotografeerd met de Digitized Sky Survey 2 (DSS2). Credit: ESO / Digitized Sky Survey 2. Ackn.

Het bericht dat de rode superreus Betelgeuze als supernova zal ontploffen – ergens tussen nu, Eerste Kerstdag, en 100.000 jaar na vandaag – roept bij lezers vragen op zoals ‘heeft zo’n supernova effect op de aarde‘? Grappig is dat ik door deze tweet van wetenschapsschrijver Corey S. Powell op een opmerkelijk artikel van XKCD stuitte. De vraag die daarin beantwoord wordt luidt: “How close would you have to be to a supernova to get a lethal dose of neutrino radiation?“, maar in het artikel zit ook de bizarre vraag van deze Astroblog verscholen: “Wat geeft meer energie aan je oog: een supernova op de plek van de zon of een waterstofbom tegen je oog aan?” Betelgeuze staat op pakweg zo’n 640 lichtjaar (één lichtjaar is 9,46 biljoen kilometer) en als die als type II supernova kaboem gaat krijgen we maandenlang een prachtige schijnwerper aan de hemel, maar veel schade zullen we er niet van ondervinden. Maar stel nou eens dat ‘ie op de plek van de zon staat, dus geen 640 x 9,46 biljoen km, maar slechts 149 miljoen km van ons vandaan. Wat merken we er dan van? Nou ten eerste dat Betelgeuze in z’n huidige omvang (dus pre-supernova) enorm groot is, zoals te zien op onderstaande figuur. We bevinden ons dan al ergens in de centrale regionen van de ster.

Credit:
ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/E. O’Gorman/P. Kervella

En wat als ‘ie dan explodeert als type II supernovae (zie dit overzicht van types supernovae)? Dan rijst meteen die vraag van XKCD, de bekende cartoonist die wetenschappelijke onderwerpen op een leuke en begrijpelijke manier weer uit te leggen. Stel dat er tegen je oog aan een waterstofbom explodeert, een H-bom of thermonucleaire bom, die een atoombom als ontsteking gebruikt en die maximaal 50 megaton TNT aan energie levert. Wat geeft dan meer energie aan je oog: Betelgeuze als supernova op de plek van de zon of een waterstofbom als Tsar-Bomba tegen je oog aan? Het antwoord: de supernova geeft een miljard keer meer energie aan je oog – ding dong! En dan die hoofdvraag van het artikel van XKCD, “How close would you have to be to a supernova to get a lethal dose of neutrino radiation?” Neutrino’s dodelijk, eh… die vliegen toch met miljarden per seconde per vierkante centimeter door je lichaam, zonder dat je er iets van merkt? Yep, die neutrino’s, die kunnen tóch dodelijk zijn, mits ze maar in genoeg aantallen door je lichaam gaan. En hoe luidt dan het antwoord daarop? Dat lees je in de bron: XKCD. 😀

Share

Comments

  1. Waarom zou een Neutrino-bombardement op je lichaam dodelijk zijn?
    – Worden er dan waterstofatomen om gezet in Neutronen? ( Wordt er een deel van je lichaamsvocht (H2O) omgezet in OH-radicaal en een vrije Neutron? )
    Als dat het geval is, is dat vast niet een prettige dood… 🙁

    Groet, Paul

    • Ja het klinkt eigenlijk gek, een dodelijke dosis neutrino’s. Alsof je doodgegooid wordt door veren, zo wordt het ook wel omschreven door XKCD. Toch is er echt een dodelijke hoeveelheid. Want ook neutrino’s zullen af en toe reacties aangaan met de atomen in je lichaam en dat kan dan boven een bepaalde grens dodelijk zijn. Bij een supernova kunnen 10^57 neutrino’s worden geproduceerd en da’s genoeg om tot een bepaalde afstand dodelijk te zijn.

  2. Er is in de literatuur geen LD50 te vinden over het effect van Neutrino¨s, het is nog niet getest 🙂 https://nl.wikipedia.org/wiki/LD50

Speak Your Mind

*