29 maart 2024

Zeer heftige botsing waargenomen tussen twee groepen sterrenstelsels

Credit: X-ray: Chandra: NASA/CXC/SAO/E. O’Sullivan; XMM: ESA/XMM/E. O’Sullivan; Optical: SDSS

Sterrenkundigen hebben met een mix aan grote telescopen twee groepen van sterrenstelsels ontdekt die met enorme kracht tegen elkaar aan het botsen zijn. Het gaat het systeem genaamd NGC 6338 (in het sterrenbeeld Draak) en met een snelheid van maar liefst 6,5 miljoen km/u knallen de stelsels van de twee groepen tegen elkaar aan. Met NASA’s Chandra X-ray Observatory, ESA’s XMM-Newton, de Giant Metrewave Radio Telescope (GMRT) en het Apache Point Observatory in New Mexico keek men naar NGC 6338 (de eerste twee instrumenten in röntgenstraling, de derde in radiogolven, de laatste in optisch licht), een systeem dat een enorme massa van maar liefst 100 biljoen zonsmassa heeft (een biljoen heeft twaalf nullen), waarvan 83% in de vorm van donkere materie voorkomt, 16% in de vorm van heet gas en een schamele 1% in de vorm van sterren. Het gas tussen de sterren en sterrenstelsels wordt door de botsing verhit en dat zorgt er voor dat het tot wel 20 miljoen K heet kan zijn.

Een optische foto van NGC 6338. Credit: Sloan Digital Sky Survey.

Het gas straalt daardoor röntgenstraling uit, hetgeen door Chandra en XMM-Newton is waargenomen (het hete gas in rood, iets koeler gas in blauw, hierboven te zien). De waarnemingen laten zien dat de botsing van de twee groepen – de hevigste botsing tussen twee groepen sterrenstelsels ooit gezien – precies plaatsvindt in de richting van de gezichtslijn van de aarde naar NGC 6338. Door de botsing zal er uiteindelijk een cluster van sterrenstelsels ontstaan. Hier het vakartikel over de waarnemingen, verschenen in september in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: CfA/Harvard.

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    Hoe komt het dat die twee groepen met zo’n enorm grote snelheid op elkaar afvliegen? Zou de donkere energie dat niet verhinderd moeten hebben? Is er een goede verklaring waarom het op elkaar botst i.p.v. van elkaar weg te vliegen?

    • Dat komt puur door de zwaartekracht van de twee zware groepen sterrenstelsel. Op dat soort (lokale) afstanden werkt de afstotende werking van de donkere energie niet, die werkt alleen op de schaal van het heelal.

  2. Intressant, een enorm stelsel.

    Er is wat in de vertaling misgelopen lijkt het het.
    Groep en group en dan groepen sterrenstelsel.

    • Quote: “…twee groepen van sterrenstelsels …”

      Zijn dat in goed Nederlands gewoon twee sterrenstelsels (twee melkwegen) die op elkaar/in elkaar schuiven?

      Quote: “Door de botsing zal er uiteindelijk een cluster van sterrenstelsels ontstaan.”

      Ontstaat er dan niet één groot sterrenstelsel?

      Me dunkt dat Andromeda en de Melkweg ooit ook zullen botsen/fuseren, over 4,5 miljard jaar al weer, gerekend vanaf 1 januari 2020. Maar nu had ik begrepen dat deze botsing niet ingrijpend voor de afzonderlijke sterren van beide melkwegen zou zijn.
      Als er bij ‘ons’ dan ook zoveel gassen zijn, is die 20 miljoen Kelvin dan voor de afzonderlijke planeten niet gevaarlijk?
      [ Niet dat ik er persoonlijk nog zal zijn of de Aarde? ]

      Groet, Paul

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*