Het spiraalstelsel UGC 2885 is het grootste in zijn soort in het ‘lokale’ universum. De heldere stip links van de kern is geen supernova, maar een voorgrond-ster uit onze eigen Melkweg. Credits: NASA, ESA, en B. Holwerda (University of Louisville)
Sterrenstelsels zijn een beetje als sneeuwvlokjes. Ze komen in allerlei vormen en maten en geen twee sterrenstelsels zijn precies hetzelfde. Een goed voorbeeld is het fotogenieke spiraalstelsel UGC 2885, die zich bevindt op een afstand van 232 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Perseus.
Het stelsel kan zonder blikken of blozen een reus genoemd worden – het is zo’n 2,5 keer groter dan de Melkweg en bevat ruim 5 keer zoveel sterren, circa één biljoen om precies te zijn (de bron zegt tien keer zoveel sterren, maar de Melkweg heeft toch echt 200 miljard sterren en geen 100 miljard, zo blijkt uit recente schattingen).
Aangezien het sterrenstelsel relatief weinig bolvormige sterrenhopen bevat, heeft UGC 2885 in zijn leven géén grote botsingen meegemaakt. Ook zijn niet of nauwelijks sterrenstromen waargenomen, zodat het stelsel ook nauwelijks dwergstelsels heeft opgeslokt. In plaats daarvan is het stelsel langzaam en gestaag gegroeid door miljarden jaren lang rustig waterstofgas om te zetten naar nieuwe sterren.
Dit is niet verwonderlijk, aangezien UGC 2885 relatief geïsoleerd door het heelal beweegt en dus altijd uit de buurt van de dynamische omgeving van clusters is gebleven. Desondanks bevat het stelsel uitzonderlijk veel sterren, dus schijnbaar zijn er voldoende verse intergalactische waterstofwolken voorhanden geweest in de omgeving van UGC 2885. Overigens lijkt die stervorming te zijn afgenomen, aangezien momenteel slechts half zoveel nieuwe sterren per jaar worden geboren dan in onze Melkweg (die op zich al bekend staat het rustig aan te doen op dit gebied).
Dit sterrenstelsel wordt ook wel Rubin’s Galaxy genoemd, aangezien sterrenkundige Vera Rubin dit stelsel gebruikt heeft om te zoeken naar onzichtbare donkere materie. Die zoektocht bleek succesvol te zijn: UGC 2885 wordt inderdaad omgeven door een omvangrijke halo van donkere materie, zo blijkt uit de snelheid waarmee sterren rondom het centrum van het stelsel bewegen.
Over dit centrum gesproken – zoals bij alle grote sterrenstelsel, wordt ook UGC 2885 verankerd door een supermassief zwart gat van een enorme omvang. Dit zwarte gat verraad zijn aanwezigheid overigens nauwelijks, aangezien deze het even rustig aan doet als de rest van het sterrenstelsel.
Met een diameter van ruim 300.000 lichtjaar behoort dit sterrenstelsel tot de grootste spiraalstelsels die we kennen. Grotere exemplaren zijn óf verwikkeld in een interactie met een ander sterrenstelsel (zoals NGC 6872) óf zijn enorm ijl met relatief weinig sterren (zoals Malin 1).
Bron: Hubblesite
Speak Your Mind