Neutraal waterstofgas produceert radiostraling op een karakteristieke golflengte van 21 centimeter. Op bovenstaande afbeelding is een optische foto van AGC 203001 en zijn omgeving gecombineerd met de radiowaarneming van de waterstofring. Klik op het plaatje voor een grotere versie. Credit: O. Bait (NCRA-TIFR/GMRT), Duc (ObAS/CFHT)
Een team van onderzoekers van het Nationale Centrum voor Radio-fyisca (NCRA) in India hebben een mysterieuze ring van waterstofgas aangetroffen rondom het verre sterrenstelsel AGC 203001. Deze ring heeft een diameter van 380.000 lichtjaar (meer dan drie keer groter dan onze Melkweg) en is hiermee veel groter dan het sterrenstelsel in het centrum ervan.
Dit stelsel in kwestie is een elliptisch sterrenstelsel op een afstand van 260 miljoen lichtjaar vanaf de aarde. Zoals meestal bij sterrenstelsels van dit type, bestaat AGC 203001 vooral uit oude sterren en worden hier niet of nauwelijks nieuwe sterren (meer) geboren. Toch hebben eerdere metingen (die niet erg precies waren) uitgewezen dat AGC 203001 een behoorlijke hoeveelheid neutraal waterstofgas moet bevatten, hét perfecte ingrediënt voor nieuwe sterren. Waarom vindt dan geen stervorming plaats binnen dit sterrenstelsel?
Nieuwe metingen die verricht zijn met de GMRT-radiotelescoop hebben nu bijzondere nieuwe inzichten verschaft. Het neutrale waterstof bevindt zich namelijk niet binnen het stelsel, maar vormt een omvangrijke ring er omheen. Maar hoe is die ring ontstaan? Bij botsingen tussen sterrenstelsels worden wel vaker soortgelijke ringen gevormd, maar die bevatten altijd ook jonge, pasgeboren sterren. Waarom dat bij de ring rondom AGC 203001 niet het geval is, is vooralsnog een raadsel. Wellicht dat een ander proces verantwoordelijk is voor de productie van deze sterloze ring, maar nieuw is noodzakelijk om hier iets zinnigs over te zeggen.
Het volledige vak-artikel over dit onderzoek kan hier ingezien worden.
Bron: Tata Institute of Fundamental Research
