29 maart 2024

Nieuwe 3D kaart van de Melkweg toont een enorme golf van stervormingsgebieden

Impressie van de Radcliffe golf. Credit :WorldWide Telescope, courtesy of Alyssa Goodman

Sterrenkundigen van de Universiteit van Harvard zijn erin geslaagd om met behulp van gegevens verzameld met de Europese Gaia satelliet een enorme golvende structuur van moleculaire gaswolken in onze Melkweg te ontdekken, een structuur die bestaat uit diverse aan elkaar verbonden stervormingsgebieden. De golfstructuur wordt de ‘Radcliffe golf’ genoemd, naar het Radcliffe Institute for Advanced Study, waar de sterrenkundigen hun thuishonk hebben.

Met Gaia worden sinds 2013 van miljoenen sterren in de Melkweg hun afstand, snelheid en andere eigenschappen bestudeerd en dankzij die gegevens konden Alyssa Goodman en haar team een uitgebreide driedimensionale kaart van de meest nabije spiraalarm van het Melkwegstelsel maken. Daarop zag men een lange, maar dunne structuur van wel 9000 lichtjaar lang en 400 lichtjaar breed, die heen en weer golft, van 500 lichtjaar boven het vlak van de Melkweg tot 500 lichtjaar er onder.

Tot de golf behoren tal van stervormingsgebieden, die eerder al gegroepeerd werden als de ‘Gould gordel’. Daarvan dacht men jarenlang dat die gordel als een soort van ring in een wijd gebied om de zon zat, maar nu blijkt dat dus geen ring te zijn, maar een enorme golf. De Radcliffe golf ligt op z’n dichtst slechts 500 lichtjaar van de zon vandaan.

Hoe de golf precies ontstaan is weten de sterrenkundigen niet, maar men maakt de vergelijking met de rimpels in een vijver, die ontstaan als er een steen in het water wordt gegooid. Wat die ‘steen’ dan geweest is dat is niet bekend. De zon deint zelf ook zachtjes mee op de golf. Zo’n 13 miljoen jaar geleden trok de golf door het sterrenbeeld Orion en dat veroorzaakte toen tal van supernovae. Over 13 miljoen jaar zal dat opnieuw gebeuren en dan zal er wellicht weer een ‘festival van supernovae’ plaatsvinden, zoals ze het noemen.

Vakartikelen over de ontdekking van de Radcliffe golf verschenen eerder deze maand in Nature resp. the Astrophysical Journal:

Bron: Phys.org.

Share

Comments

  1. Hephaistos zegt

    Zou een (nu verdwenen) satellietstelsel of een nog onontdekte lagemassa-bolhoop dit veroorzaakt kunnen hebben?

Speak Your Mind

*