29 maart 2024

Oudste materiaal op aarde gevonden in meteoriet: 5 á 7 miljard jaar oud

De Murchison meteoriet. Credit: Basilicofresco – Wikipedia

Onderzoekers hebben in een meteoriet die vijftig jaar geleden in de staat Victoria in Australië neerkwam materiaal gevonden dat tussen de vijf en zeven miljard jaar oud is. De aarde zelf is 4,54 miljard jaar oud, dus dit materiaal is ouder dan de aarde zelf en daarmee is het het oudste materiaal uit het zonnestelsel dat op aarde gevonden is. Philipp Heck (University of Chicago) en zijn collega’s hebben de Murchison meteoriet onderzocht en daarin troffen ze zogeheten presolaire mineralen aan, mineralen die gevormd zijn vóórdat de zon er was en die afkomstig zijn van andere sterren, letterlijk sterrenstof dus. Die meteoriet viel op 28 september 1969 bij het plaastje Murchison in Australië en een deel van de 100 kg zware meteoriet die teruggevonden werd die werd aan het Field Museum geschonken, dat van de Universiteit van Chigago is.

Stofrijke emissies zoals in de Einevel op de foto zijn  bronnen van presolaire mineralen. Credit: NASA, W. Sparks (STScI) and R. Sahai (JPL). Inzet: Een presolair deeltje van ~8 micrometer uit de Murchison meteoriet. Inzet credit: Janaína N. Ávila.

In ongeveer 5% van alle meteorieten die op aarde gevonden zijn zitten presolaire mineralen en dan ook nog eens in kleine hoeveelheden: de 100 grootste gevonden mineralen zouden bij elkaar zo groot als de stip aan het eind van deze zin zijn. De groep van Heck heeft een deel van de meoteoriet fijngemalen en onderzocht op de chemische samenstelling. Daartoe wordt dat poeder met een zuur vermengd tot een soort van stinkend pindakaasachtige papje (zitbaar in het buisje op de foto hieronder).


Credit: United States Department of Energy; uploaded en wikipedia by en:User:Carl Henderson.

Alleen de harde presolaire deeltjes overleven dat zuurbad en die blijken – na bepaling van de hoeveelheid neon-21 in de deeltjes, een graadmeter voor de ouderdom – voor het grootste deel tussen de 4,6 en 5,9 miljard jaar oud te zijn en sommigen zijn zelfs ouder dan 5,5 miljard jaar. De deeltjes zijn mogelijk zelfs zeven miljard jaar oud, toen er sprake moet zijn geweest van een soort geboortegolf van sterren, pakweg 2 à 3 miljard jaar vóór het ontstaan van ons zonnestelsel. Sterren ontstaan uit moleculaire wolken van gas en stof in de ruimte. Na hun geboorte ‘branden’ ze miljoenen tot miljarden jaren en als hun nucleaire brandstof in de kern op is, blazen ze weer grote hoeveelheden gas en stofdeeltjes terug de ruimte in, dat terecht kan komen in meteorieten met presolaire mineralen. Er is een discussie of sterren in de Melkweg in een constant tempo ontstaan of in geboortegolven en de nu gevonden presolaire deeltjes in de Murchison meteoriet zijn een aanwijzing voor de laatste theorie. Een vakartikel over de ontdekking verscheen gisteren (13 januari) in de Proceedings of the National Academy of Sciences. Bron: Science Daily.

Share

Speak Your Mind

*