Site pictogram Astroblogs

Is het heelal toch vlak?

Wat is de vorm van het heelal? Credit: Wikipedia/ Public Domain.

Met de publicatie van een artikel van Eleonora Di Valentino, Alessandro Melchiorri en Joseph Silk november vorig jaar ontstond een flinke discussie over de vorm van het heelal: is die vlak, open of gesloten – ergo, is de kromming van de ruimte van het heelal nul, positief of negatief (zie afbeelding hierboven)? Jarenlang was de gangbare gedacht dat het heelal vlak was, dat wil zeggen dat er geen kromming was, dat  de ruimte ‘Euclidisch’ is: als je ergens in het heelal een willekeurig vlak zou nemen en je zou er een driehoek tekenen dat de drie hoeken dan samen 180 graden zouden zijn. Zend twee laserstralen in zo’n heelal evenwijdig aan elkaar een bepaalde richting uit en je weet dat in zo’n vlak heelal de stralen elkaar nooit zullen raken, iets wat in een gekromd, ‘niet-Euclidisch’ heelal wel het geval zou zijn. De metingen met de Planck satelliet aan de kosmische microgolf-achtergrondstraling (Engels: CMB) leek dat beeld van een vlak heelal te bevestigen. Maar de analyse van de Planckgegevens door Di Valentino, Melchiorri en Silk lieten volgens de auteurs zien dat de ruimte in het heelal wel degelijk gekromd is, dat het een ‘gesloten heelal’ is en dat het heelal een bol is. Recent is een nieuw artikel verschenen van het tweetal George Efstathiou en Steven Gratton en die hebben niet alleen naar de gegevens van Planck gekeken, maar ook naar metingen gedaan aan zogeheten ‘baryon acoustic oscillations’ (BAO’s), variaties in de dichtheden van de materie in het vroege heelal, veroorzaakt door accoustische golven die toen door het plasma heen denderden. Door ver verwijderde sterrenstelsels te meten, zoals al jaren gebeurt met de Sloan Digital Sky Survey (SDSS), kan men die BAO’s meten en dat geeft een indicatie van de ‘standaardlengte’ van die variaties in het vroege heelal. Resultaat van die nieuwe analyse van CMB én BAO’s: het heelal is vlak, de kromming is nul – in de grafiek hieronder rechts te zien.

Credit: George Efstathiou en Steven Gratton

Deze analyse is een flinke steun in de rug voor de inflatietheorie, de theorie die zegt dat er kort na de oerknal, waarmee 13,8 miljard jaar geleden het heelal onstond, een zeer kortstondige periode is geweest waarin het heelal exponentiëel groeide. Bron: In the Dark.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten