Veelzijdig wis- en natuurkundige Freeman J. Dyson overleden

Gisteren, 28 februari, is op 96 jarige leeftijd de Amerikaanse wis- en natuurkundige Freeman John Dyson overleden. Dyson, geboren in het Britse Crowthorne, op 15 december 1923 is bekend geworden door zijn werk op het gebied van quantummechanica en vastestoffysica, astronomie en nucleaire technologie. Hij was emeritus professor aan het Insitute for Advanced Study in Princeton en lid van het Board of Sponsors van het Bulletin of the Atomic Scientists. Dyson was groot pleitbezorger van ruimtevaart- en onderzoek naar buitenaardse beschavingen. Hij voorspelde door mensen bewoonde kolonies in de ruimte. Hij was ook zeer betrokken bij de ontwikkeling van kernreactoren voor energie en raketaandrijving. Dyson won verschillende grote prijzen voor zijn werk, in 1998 de Matteucci Medal, en in 2000 de Templeton prijs.

Freeman Dyson op Harvard credits; wikimedia commons

Levensloop:
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Dyson voor de Royal Air Force Bomber Command. Hij studeerde wiskunde en natuurkunde en begon zijn carriere als hoogleraar in 1951. ijj hield zich aanvankelijk met name bezig met rekenwerk voor de quantummechanica. Tussen 1957 en 1961 werkte hij in een team met Hans Bethe, Stanislav Ulam, Theodor B. Taylor aan Project Orion, een door kernenergie aangedreven ruimteschip. In het fraaie boek ‘The Atomic Spaceship 1957 – 1965 ‘ vertelt Freeman Dysons’ zoon George het verhaal van dit bijzondere project.

Project Orion
In hoofdstuk 7 zegt George Dyson, over het enthousiasme van zijn vader,  ik citeer: “I (FJD) saw in half an hour that it was the thing all the space flight projects had been been praying for,” Freeman wrote in July 1958, when his optimism was at its height. “, I have never had any reason to change this opinion. It will work, and it will open the skies to us.” Projectleider Ted Taylor die de samenwerking met het AEC, het Pentagon, en ARPA moest regelen inzake dit complexe project had er een harde dobber aan. Het project Orion, een 4000 ton wegend ruimtevaartuig aangedreven door series van nucleaire explosies bleek na een krappe acht jaar een gewisse dood te sterven.

Veelzijdige visionair:
Freeman Dyson was een zeer veelzijdig man en mijns inziens is het woord ‘visionair’ zeker op hem van toepassing. Hij stelde reeds in de zestiger jaren voor om planten genetisch zodanig te manipuleren dat ze in kunstmatig vervaardigde holle ruimten van kometen zouden kunnen groeien, gevoed door zonlicht, om op die manier voedsel en zuurstof te produceren. HIj noemde het de ‘Dyson Tree’. Meerdere voorstellen op het gebied van geavanceerde technologie dragen zijn naam.

Zo is er verder ook de beroemde ‘Dyson-sphere’: Dyson deed in 1961 een voorstel in het tijdschrift Science dat een technisch geavanceerde beschaving zijn zon zou omhullen met een schil, bestaande uit (losse) grote bewoonbare eenheden. Het is een gedachte-experiment dat probeert uit te leggen hoe een ruimtevarende beschaving aan zijn energiebehoeften zou voldoen met een hypothetische megastructuur die een ster volledig omvat en een groot percentage van zijn vermogen opvangt. In Scifi is dit idee wel vervormd tot een solide schil die de zon geheel omgeeft. En verder is er nog Dysons ‘Eternal Intelligence’, een middel waarmee een onsterfelijke samenleving van intelligente wezens in een open universum zou kunnen ontsnappen aan het vooruitzicht van de hittedood van het universum door subjectieve tijd tot in het oneindige te verlengen terwijl slechts een eindige hoeveelheid energie wordt besteed. Kortom zijn veelzijdige en creatieve geest heeft velen geïnspireerd. Dyson trouwde twee maal en kreeg zes kinderen. Zijn dochter Mia bevestigde zijn overlijden door complicatie’s n.a.v. een val in een restaurant. Bronnen: The New York Times / The Atomic Spaceship,

Gerelateerde Astroblogs:

Hartslagster MACHO 80.7443.1718 produceert in maandelijke zwaartekrachtdans met compagnon tsunami’s stellair materiaal van miljoenen kilometers hoog DARPA lanceert LunA-10 om ontluikende cislunaire- en maaneconomie een commerciële boost te geven Perseverance spot kolossale zonnevlekgroep AR3576 vanaf Mars!