28 maart 2024

Fossiele schelpen laten zien dat de dag 70 miljoen jaar geleden een half uur korter was

Voorbeeld van een fossiel van een Hippuritada uit het Al-Hajar gebergte in de Verenigde Arabische Emiraten. Credit: Wikipedia, Wilson44691 – Own work, Public Domain.

Toen er nog dinosauriërs rondliepen op aarde draaide de aarde niet 365 keer per jaar rond z’n as, maar 372 keer (de duur van een jaar – één omloop om de zon – was toen hetzelfde). Aldus een onderzoek aan fossiele schelpen, die stammen uit het Laat-Krijt, het geologische tijdperk ongeveer 70 miljoen jaar geleden. Een dag duurde toen geen 24 uur, maar 23,5 uur.

Het onderzoeksteam, dat onder leiding stond van Niels de Winter (Vrije Universiteit Brussel) richtte zich op fossielen van hippuritida’s, een niet meer voorkomende orde van weekdieren. Die dieren konden heel snel groeien en iedere dag kon hun schelp met een ring erbij groeien. Met behulp van lasers werden de fossielen nader bestudeerd en daaruit kon men voor aardse een dag 70 miljoen jaar geleden maar liefst vijf ijkmomenten vaststellen. Op basis daarvan kon men de duur van een dag destijds bepalen, een half uur korter dan vandaag de dag. Ook kon men door chemische analyse van de fossiele schelpen zien dat het oceaanwater toen heel warm was, 40 graden maar liefst in de zomer en 30 graden in de winter – waarbij wel opgemerkt dat het een fossiel van een hippuritida betreft die in ondiepe wateren in de tropen moet hebben geleefd en die ca. negen jaar oud werd. Nu ligt dat in de buurt van Oman.

Dat de dag vroeger korter was dan tegenwoordig is voor sterrenkundigen niet nieuw. Door de zwaartekrachtsinvloed van de maan ontstaan de getijden en de wrijving die daar het gevolg van is zorgt ervoor dat de rotatie langzaam afneemt. Bron: Phys.Org.

Share

Comments

  1. Etienne Durinck zegt

    Wat is een weekje per jaar ? Zo’n 52 jaar later ?

  2. Met zo’n archief kan je waarschijnlijk ook ‘precies’ vertellen wanneer er complete zonsverduisteringen waren…
    En wanneer er overdag een zware regenbui de hemel verduisterde… 😉

    Groet, Paul

  3. De omlooptijd van de maan was toen ook aanzienlijk sneller, dus ook de getijden. De vraag is dus wat de werkelijke oorzaak is, de licht cyclus of de getijden…. of beiden. Dat is vast ook in de data terug te vinden.

  4. “Door de zwaartekrachtsinvloed van de maan ontstaan de getijden en de wrijving die daar het gevolg van is zorgt ervoor dat de rotatie langzaam afneemt.”

    Dat zit toch echt anders en het heeft niets met wrijving te maken. Dat de dagen op Aarde langer worden en de Maan elk jaar een paar centimeter verder van ons af staat, komt doordat de Maan momentum van de Aarde (van diens rotatie om de eigen as) wegsnoept.

    Voor de liefhebbers, je kan o.a. hier de goede uitleg vinden https://en.wikipedia.org/wiki/Orbit_of_the_Moon#Tidal_evolution

    • Ik heb ook een link @K.J. Niet op elke schelp zout leggen 🙂 . Het fenomeen heet gewoon tidal friction, ofwel vrij vertaald …. getijdenwrijving. Dat vertaalt zich hier in “The dissipation of energy by tidal friction averages about 3.75 terawatts, of which 2.5 terawatts are from the principal M2 lunar component and the remainder from other components, both lunar and solar.” Zonde al die verkwiste kinetische energie. https://en.wikipedia.org/wiki/Tidal_acceleration

Speak Your Mind

*