29 maart 2024

Astronomen ontdekken 139 nieuwe Trans-Neptuniaanse objecten

Een groot team van astronomen o.l.v. Pedro Bernardinelli van de Universiteit van Pennsylvania, heeft recent 139 nieuwe planetoïden (Eng. minor planets) ontdekt in de donkere, ijzige diepten ver buiten de baan van Neptunus. Deze planetoïden, Trans-Neptuniaanse objecten, zijn kleine hemellichamen die rond de zon cirkelen die noch offcieel planeet zijn noch komeet*. Dit aantal van 139  bevat bijna 5% van het huidige aantal TNO’s waarvan de teller op 3000 staat. De data werd verkregen van de Dark Energy Survey (DES) verzameld tijdens zijn eerste vier jaar, de periode 2013 tot 2017. DES bestudeert de hemel met gebruik van de 520-megapixel Dark Energy Camera, welke bevestigd is op de Blanco 4-meter telescoop op het Cerro Tololo Inter-American Observatory in Chili. De resultaten van dit onderzoek werden recent gepubliceerd in The Astrophysical Journal Supplements**.

Trans-Neptuniaanse objecten credits; NASA / JPL

Het hoofddoel van DES is meer inzicht in donkere energie te krijgen, de mysterieuze kracht die mogelijk achter de versnelde expansie van het heelal zit.  Maar DES heeft meer toepassingen, waaronder het ontdekken van kleine objecten in ons zonnestelsel. De astronomen begonnen met 7 miljard DES-gedetecteerde stippen, welke ze terugbrachten tot 22 miljoen ’transients’ (een astronomisch object of fenomeen waarvan de duur kan variëren van seconden tot dagen of weken), nadat bepaalde objecten als sterrenstelsels afvielen die telkens op dezelfde plekken verschenen voor meerdere achtereenvolgende nachten. Deze 22 miljoen werd verder teruggebracht naar 400 TNO kandidaten, waarvan de onderzoekers de bewegingen kon volgen over tenminste zes nachten.

Na maanden van analyse, verifieerde het team 316 van de kleine hemellichamen als bonafide TNO’s. Deze gecatalogiseerde objecten liggen tussen 30 en 90 astronomische eenheden (AU of 150 mijoen km) van de zon en 139 zijn nieuwe TNO’s. De technieken die de onderzoekers ontwikkelden, zouden toekomstige TNO-zoekopdrachten kunnen ondersteunen. Hoofdauteur Pedro Bernardinelli zei hierover: “Veel van de programma’s die we hebben ontwikkeld, kunnen eenvoudig worden toegepast op andere grote datasets, zoals wat het Rubin-observatorium zal produceren”. 

De teamleden voeren momenteel ook hun analyses uit op de volledige dataset van de DES van zes jaar. Deze analyse zou mogelijk nog eens 500 nieuwe TNO’s zou kunnen opleveren. (De eerste run van de DES werd in 2019 afgerond.) Dergelijke nieuwe analyses kunnen mogelijk leiden tot ‘Planet Nine’, de veronderstelde planeet waarvan sommige wetenschappers denken dat het onontdekt ligt in de buitenste regionen van ons zonnestelsel. Bron: Space.com

* Een TNO is een planetoide of dwergplaneet die zich ten opzichte van de zon buiten de baan van Neptunus bevindt. De structuur van derglijk objecten komt waarschijnlijk sterk overeen met die van bepaalde manen van de buitenplaneten bv met de structuur van Triton, de grootste maan van Neptunus. De eerste, 15760 1992 QB1, werd ontdekt in 1992.

Share

Comments

  1. Kunnen deze nieuwe TNO’s helpen bij het vinden van planeet negen? Of misschien is één van de 139 planeet negen wel

    • Angele van Oosterom zegt

      Dit team gaat nu verder met analyse van zes jaar DES data ipv vier. Men verwacht nog eens een paar honderd TNO ’s te vinden en ze hopen dan ook meer inzicht te krijgen in het wel of niet bestaan van ‘planet nine’.

  2. Quote: “Deze planetoïden, Trans-Neptuniaanse objecten, zijn kleine hemellichamen die rond de zon cirkelen die noch offcieel planeet zijn noch komeet*.
    * “… structuur van Triton”

    Hoe zouden deze diepvries planetesimalen, ooit een structuur als Triton moeten krijgen?
    Triton wordt dankzij getijdenwerking 24/7 gekneed, waardoor zware delen naar het centrum zakken, en lichtere/vluchtige delen de mantel vormen?
    Mij dunkt dat deze TNO’s/KBO’s eerder een struktuur als kometen hebben: een cluster van op elkaar geplakte vuile sneeuwballen. ( Door “gebrek aan excentriciteit” komen ze nooit nabij de zon, en ‘vlammen’ dan ook niet op. 🙂 )

    @Johan
    Als we maar genoeg banen van TNO’s weten vast te leggen, zien we misschien inderdaad afwijkingen daarin die een zwaardere TNO verraden: zo zwaar dat het zelfs een planeet is.
    Maar als we slechts 6 nachten lang de baan volgen lijkt mij dan niet voldoende.
    Voorspeld is dat er 100.000 TNO’s zouden zijn, met een omlooptijd van ca 200 jaar. Met 3000+500(?) geregistreerde objecten schiet het nog niet hard op. 🙂

    Het zou natuurlijk wel mooi zijn als er een TN-object gevonden wordt op onderzoeks-afstand van ‘New Horizons’, want ik meen dat daar nog geen nieuwe missie voor gevonden is(?) .

    Groet, Paul

    • Angele van Oosterom zegt

      Hoi Paul,
      het is misschien wat kort door de bocht om te stellen dat de structuren overeenkomen maar Triton was mogelijk ook ooit een ingevangen plutoide (KBO). Daarbij is over de structuur van iig binnenin de TNO’s, zo lees ik, sowieso heel lastig om hier iets algemeens over te zeggen. Citaat Eng. wiki onder physical characteristics: ‘… the thin optical surface layer could be quite different from the regolith underneath, and not representative of the bulk composition of the body.’ Ik las trouwens, maar dat kan ik even niet terugvinden, dat er nog veel meer TNO’s zouden zijn, in de orde van miljoenen. Verder, bedankt voor de aanvulling.

      Een mogelijk nieuwe Pluto missie;
      https://astronomy.com/magazine/2019/10/return-to-pluto

      Groet, Angele

      • Quote : “De Kuipergordel is een gordel van vele miljarden(!) komeetachtige, uit steen en ijs bestaande objecten, transneptunische objecten genoemd, …”

        Hoi, Angèle,
        zoek niet verder: de Wikipedia-pagina begint zelfs met het aantal te benoemen.
        Het is natuurlijk maar de vraag wat je allemaal moet meetellen: elke ‘zandkorrel en sneeuwvlok’ of alleen de TNO’s met een redelijke maat, en hoe redelijk is dat dan?

        Over de samenstelling en structuur: Ik meen dat de Planetoïden in te delen zijn in metallische en rotsachtige brokken. Het zou mij niks verbazen als dat voor KBO’s niet anders is, plus dat het daar ook nog kouder is, zodat er ook mee vluchtige componenten zullen zijn, en natuurlijk nog alle mogelijke mengsels daar van. 😕

        Groet, Paul

        https://nl.wikipedia.org/wiki/Kuipergordel
        https://nl.wikipedia.org/wiki/Planetoïde#Samenstelling

Laat een antwoord achter aan Johan Reactie annuleren

*