28 maart 2024

Om 04.50 uur is de lente begonnen – zo vroeg in het jaar is ‘ie nog nooit geweest sinds 1896

Tekening van de baan van de Aarde om de Zon die de hoeken van het invallende zonlicht toont tijdens de solstices en de equinoxen. Credit: Kuuke.nl

Vanochtend om 04.50 uur Nederlandse tijd is de astronomische lente begonnen. Dat was het moment van de equinox, toen het middelpunt van de zonneschijf door het lentepunt van de ecliptica ging, de lengte 0°00’00” op de schijnbare baan van de zon aan de hemel (zie de figuur hieronder). De zon trekt van zuid naar noord door het equatorvlak van de aarde en hij staat nu recht boven de evenaar. De zon is vandaag overal op aarde twaalf uur op en twaalf uur onder, vandaar het woord equinox, dat komt van het Latijnse aequinoctium, dat gelijke nacht betekent. Het wordt ook wel de nachtevening of dag-en-nachtevening genoemd.

Het lentepunt, waar de ecliptica en hemelevenaar elkaar snijden. Credit: Cmglee – Wikipedia.

De afgelopen winter was 88,98 dagen lang, de lente zal 92,75 dagen duren. Het feit dat de seizoenen niet even lang zijn, wordt veroorzaakt door de elliptische baan van de Aarde om de Zon – wanneer de Aarde verder van de Zon verwijderd is in haar baan, beweegt zij langzamer. Hierdoor duurt dat seizoen (op dit moment is dat in de zomer) langer. Dit jaar valt de lente-equinox op de vroege ochtend van 20 maart. Sinds 1896 is ‘ie nog nooit zo vroeg in het haar gevallen. En da’s gek, want de diepgewortelde populaire mening is dat de lente altijd op 21 maart begint. Sterker nog, alle komende jaren tot en met 2101 begint de astronomische lente op 20 maart! Bron: Sterrengids 2020 + Hemel.waarnemen.com.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Je schrijft: “Hierdoor duurt dat seizoen (op dit moment is dat in de zomer) langer.

    Ik vermoed dat je daarmee de zomer op het Noordelijk Halfrond bedoelt?. Het lijkt mij dat Down Under dus juist de winter langer duurt.

    Verder vraag ik me af of je met “op dit moment” bedoelt dat het langzaam verschuift. Komt er een moment dat de herfst juist het langste duurt en weer veel later de winter? En zo ja, hoe lang duurt die cyclus?

    Groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Ja klopt, in de zomer (bij ons) staat de aarde verder van de zon en gaat ‘ie langzamer dan in de winter. Vandaar dus dat de zomer langer duurt, de aarde heeft er langer voor nodig het herfstpunt op de ecliptica te bereiken. Dus ja, op het zuidelijk halfrond duurt de winter daarom langer. En ja inderdaad, met ‘op dit moment’ wordt bedoeld dat het langzaam verschuift. Die heeft deels met de precessie te maken, de verandering van de aardas, en deels met de stand van de ellipsbaan van de aarde t.o.v. van de sterren. Het gemiddelde van die twee zorgt er voor dat we over pakweg 23.000 weer dezelfde situatie hebben (dus perihelium begin januari en aphelium begin juli). Dit wordt apsidale precessie genoemd. https://en.wikipedia.org/wiki/Apsidal_precession

Speak Your Mind

*