Credit: (Ralf Kaehler/SLAC National Accelerator Laboratory.
Dat het Melkwegstelsel satellieten om zich heen heeft weten we al decennia, kleinere sterrenstelsels die om de Melkweg heen draaien. In eerste instantie leek dat er te weinig satellietstelsels waren ten opzichte van de aantallen die de theoretische modellen voorspelden – het zogeheten missing satellite problem – maar door de ontdekking van talloze ultralichtzwakke stelsels is dat probleem opgelost, nee sterker, is er een soort van teveel van satellieten. En wat blijkt nu het geval: óók de satellietstelsels rondom de melkweg blijken hun eigen satellieten te hebben. Het bekendste satellietstelsel is het onregelmatige dwergstelsel de Grote Magelhaense Wolk, die vanaf het zuidelijk halfrond al met het blote oog zichtbaar is. Onderzoekers van SLAC National Accelerator Laboratory en Dark Energy Survey hebben gegevens van de Europese Gaia satelliet geanalyseerd en daaruit blijkt dat die satellieten zelf ook satellieten hebben. Er is een soort van hierarchie van sterrenstelsels van groot naar klein, waarbij dus ook de dwergstelsels hun eigen satellieten hebben. Zes ultrazwakke sterrenstelsels blijken gravitationeel verbonden te zijn aan de Grote Magelhaense Wolk (GMW). Ze draaien niet om de Melkweg, maar om de GMW! De berekeningen laten zien dat er ongeveer 150 van dergelijke satelliet-satellieten moeten zijn rondom de Melkweg. De GMW en z’n satellieten blijken zo’n 2,2 miljard jaar geleden al eens op de Melkweg af te zijn gestevend.
Verantwoordelijk voor die hierarchie van sterrenstelsels is de donkere materie, die als een onzichtbaar geraamte alles via z’n zwaartekrachtswerking bijeen houdt. De donkere materie bevindt zich in de vorm van een halo rondom de Melkweg en al z’n satellieten. Hieronder een video over de formatie van de hierarchie van sterrenstelsels en de rol van donkere materie daarbij.
In een artikel dat zal worden gepubliceerd in the Astrophysical Journal zetten Ethan Nadler en z’n team alles op een rijtje. Bron: SLAC.
