29 maart 2024

Botsing met ijsreus moet Uranus z’n bijzondere eigenschappen hebben gegeven

CREDIT: LAWRENCE SROMOVSKY, UNIVERSITY OF WISCONSIN-MADISON/W.W. KECK OBSERVATORY/NASA

Uranus is een ijsreus in ons zonnestelsel met bijzondere eigenschappen: alle planeten in het zonnestelsel hebben een rotatieas die haaks staat op het baanvlak waarin ze om de zon draaien, behalve Uranus. Diens rotatieas is 98° gekanteld en is daarmee ongeveer evenwijdig aan dat baanvlak – één van z’n polen wijst richting de zon! En niet alleen Uranus, ook al z’n manen (27 stuks voor zover we weten) draaien zo om Uranus, dus haaks op het baanvlak. Al langer denken sterrenkundigen dat die vreemde ligging veroorzaakt is door een botsing die Uranus lang geleden moet hebben gehad met een groot object. Dat vermoeden lijkt nu te zijn bevestigd door Japanse onderzoekers, die onder leiding stonden van  Shigeru Ida (Earth-Life Science Institute (ELSI) at Tokyo Institute of Technology). Uit hun computerberekeningen blijkt dat Uranus in het vroege zonnestelsel in botsing moet zijn gekomen met een andere kleine ijsreus, eentje met een massa van 1 tot 3 aardmassa’s. Die zorgde er niet alleen voor dat Uranus kantelde, maar gaf ‘m ook een snellere rotatiesnelheid (nu één omwenteling per 17 uur). Het meeste van het gas dat door de botsing verdampte en in een schijf in het equatoriale vlak van Uranus terecht kwam viel weer terug naar Uranus, de rest kwam in de relatief kleine manen terecht. Die volgden de rotatie van Uranus, dus haaks op het baanvlak om de zon. Hier is het vakartikel, verschenen in Nature. Bron: Eurekalert.

Share

Comments

  1. “Diens rotatieas is 98° gekanteld en is daarmee ongeveer evenwijdig aan dat baanvlak – één van z’n polen wijst richting de zon!”

    Dat laatste is natuurlijk niet helemaal juist 😉

    • Klopt, dat is alleen het geval tijdens het solstitium op Uranus, niet continu. Bedankt voor je opmerking.

      • Dan zal een half Uranus-jaar later, bij de volgende zonnewende (~ 42 jaar later), de andere pool wel naar de zon gericht staan.

        [ Bij het lezen van het artikel krabde ik me al achter de oren. 🙂 😉 ]

        Groet, Paul

  2. Hephaistos zegt

    Ik dacht dat de botsingstheorie al was achterhaald en dat Uranus is omgekanteld door zwaartekrachtinteracties met de overige drie gasreuzen?

Speak Your Mind

*